Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
RAMYTEORETYCZNEIKONTEKSTYBADAŃNADPOLITYCZNYMISLAMEM
próżnoszukaćtego,cospecyficzniepolityczne,wpierwotnychźródłach
tejreligiiniewielemówisięokształtowaniupaństwa,powołaniurządów
czyzarządzaniuorganizacją,Hrzeczywiścieistniejezwiązekmiędzyreli-
giąapolitykąprzezwiększośćhistoriipaństwamuzułmańskiego,byłto
jednakskutektego,żepaństwoprzejęłodominacjęnadreligiąjakopod-
stawąlegitymizacjiswoichdziałań”101.Politycznanaturaislamuwynika
raczejzkontekstujejpowstaniairoli,jakąodegraławukonstytuowaniu
państwaArabów102.OstateczniewięcAyubistwierdza,iżprzezpolitycz-
nyislamnależyrozumiećproces,którynastępujewkierunkuprzeciw-
nymdohistorycznejislamizacjipolityki.Jesttoraczejpróbapowiązania
religiiipolityki,jednaknienazasadzielegitymizacjirządu,lecznadro-
dzeoporuwobecrządu.Politycznyislamjestwięcwcałościruchempro-
testu,ponadtojesttaksamowspółczesnymkonceptem,jakarabskina-
cjonalizm103.
BassamTibi,jedenzwiększychautorytetówwdziedziniefundamen-
talizmumuzułmańskiego,uznał,żepolitycyzacja(upolitycznienie)religii
islamuskutkujeislamizmembędącymodmianąglobalnegofenomenure-
ligijnegofundamentalizmu.TibiwoliużywaćpojęciaHfundamentalizm”
niżHislamizm”,główniezuwaginafakt,iżislamniejesttożsamyzfun-
damentalizmem,cosugerujezkoleiterminHislamizm”,ponadtofunda-
mentalizmnieograniczasięwyłączniedoświataislamu,cotakżesuge-
rujeterminHislamizm”104.Uznajezarazemzaoczywiste,żereligiaislamu
iislamizmtodwaróżnezjawiska,przedewszystkimdlatego,żeisla-
mizmodnosisiędopolitycznegoporządku,aniedowiary(zob.dalej).
ZdaniemTibiego,istniejeoczywistyzwiązekmiędzyislamizmemiisla-
mem,islamizmjestkulturowo-politycznąodpowiedząnakryzysspowo-
dowanypostkolonialnąporażkąrozwojumuzułmańskichspołeczeństw
wwarunkachglobalizacji,ponadto,nawetjeśliislamizmjestpolityczny,
pozostajeteżreligijnymfenomenem.Tibiwskazałkilkapodstawowych
aspektówpozwalającychlepiejzrozumiećzwiązekislamuzislamizmem,
sąto:1)interpretacjaislamujakomuzułmańskiegoporządkuświatowe-
go(nizamislami),2)postrzeganieŻydówjakogłównegowrogaspiskują-
cegoprzeciwkoislamowi,ponieważdążądowprowadzeniażydowskiego
101Ibidem,s.4,120,awszczególnościrozdział6:PoliticalIslam:intellectualsources,
s.120–157.
102Zob.J.Bielawski,Islam,religiapaństwaiprawa,BibliotekaWiedzyPowszechnejOme-
ga,Warszawa1973,m.in.rozdział3:Islamjakopodstawaorganizacjipaństwa.Rozwój
konstytucyjny,s.48–82.
103N.Ayubi,Politicalislam…,op.cit.,s.123.
104B.Tibi,Fundamentalizmreligijny,PaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa1997,
s.19.
