Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NajobszerniejpostaćT.MatuszewiczaopisałJerzySkowronekwbiogramie
opublikowanymwPolskimsłownikubiograficznym.Wopracowaniutympo-
wielonojednakwskazanepomyłki11.Garśćinformacjinatematbohateraniniej-
szejpracyznaleźćmożnawzaledwiesześciostronicowymartykuleRiccarda
Lewańskiego12,niestetyniewnosionżadnychnowychustaleń.Mianonpolskie-
goTalleyranda”13nadałT.MatuszewiczowiLechMażewskiwopublikowanym
w2014rokupopularnonaukowymartykule,któryteżkończykrótkąlistępo-
święconychpolitykowiopracowań.Pomimoepizodycznychwzmianekwlite-
raturzenajegotematprzypisywanomudużezasługi—udziałwuchwaleniu
Konstytucji3majaczypowołaniedożyciaKonfederacjiGeneralnejKrólestwa
Polskiego.Niektórejegowybory,bezgłębszejanalizymotywów,zostałynato-
miastprzezhistorykówocenionebardzosurowo14.Odczuwalnybrakpełnego
irzetelnegoujęciabiograficznegozdecydowałopodjęciubadańnadżyciem
idziałalnościąpublicznąT.Matuszewicza,którychrezultatemjestprezentowana
monografia.
Życieidziałalnośćpolitykaobejmowałydwieepoki—przedrozbiorowąipo-
rozbiorową,wktórychfunkcjonowałyażtrzyformypaństwowościpolskiej—
RzeczpospolitaObojgaNarodów,KsięstwoWarszawskieiKrólestwoPolskie.
Początkijegokarierypolitycznejbyłytypowedlaprzedstawicielaspaupery-
zowanejśredniejszlachtydrugiejpołowy
XVIII
wieku.Dziękipoparciumożnego
protektora—księciagenerałaziempodolskichAdamaKazimierzaCzartory-
skiego—zacząłpełnićswepierwszefunkcjepubliczne:deputatawTrybuna-
leLitewskimw1786rokuorazposłanaSejmWielki1788—1792.Ostateczny
rozkładpolskiejpaństwowościw1795rokuprzerwałtenetapjegożycia,ni-
weczącjednocześniedobrzezapowiadającąsiękarierępolityczną.Wnowej
rzeczywistościT.Matuszewiczzachowałbiernośćażdo1809roku,kiedytodo
Galicji,wktórejwówczasprzebywał,wkroczyływojskapolskiepoddowódz-
twemksięciaJózefaPoniatowskiego.Byłtodlaniegoimpulsdoponownego
zaangażowaniasięwżyciepubliczne.Jużw1810rokuwszedłdoRadyStanu
KsięstwaWarszawskiegowcharakterzeradcy,anastępniezostałmianowany
ministremprzychodówiskarbu;rokpóźniejosiągnąłapogeumswychwpływów
11J.Skowronek,MatuszewiczTadeusz,w:Polskisłownikbiograficzny,t.20,Wrocław—War-
szawa—Kraków—Gdańsk1975,s.225—227.
12R.Lewański,TaddeoMatuszewicz—uneconomistapolaccoaBologna,nZeszytyNaukowe
UniwersytetuJagiellońskiego.PraceHistoryczne.StudiaItalo-Polonica”1982,nr71,s.109—112.
13
Wmojejopiniisformułowanietoniejesttrafne,awręczjestmylące,nawetprzyodnie-
sieniudodziałańT.Matuszewiczazprzełomu1812i1813roku.L.Mażewski,PolskiTalleyrand?,
nUważamRzeHistoria”2014,nr1(22),s.42—43.
14B.Zamorski,Polskaod1807do1815.Studjumhistoryczne,Lwów1870,s.122—123,S.Aske-
nazy,Narozdrożu…,s.443.
8
Wstęp
