Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bezpieczeństwowświetlezałożeńteoriirealizmu
57
dełsiływideachiukazywanie,wjakisposóbideekształtująizmieniajątożsa-
mość,jestistotątejteorii
105.
Podsumowując,wartopodkreślić,żeżadenzprzestawionychparadygmatównie
wyjaśniakompleksowoistotybezpieczeństwa.Bezpieczeństwoistabilnośćwsto-
sunkachmiędzynarodowychgwarantowanesąprzezwieleczynników,którewjed-
nychteoriachmajązasadniczeznaczenie,awinnychsąpomijane.Dużywpływna
badanianadbezpieczeństwemwywarłyteorierealistyczne.Skupiająsięonena
władzy,interesie,konflikcie,lęku,anarchiiidostarczająfundamentalnychwyja-
śnieńdlaistotysporuiwojny.Tosprawia,żerealizmjestpostrzeganyjakojedyny
teoretycznieakceptowanyparadygmat,wktórymmożnazrozumiećstudianad
bezpieczeństwem.Jednakdefinicjabezpieczeństwarozszerzyłasięwostatnich
latach,dlategokoniecznejestzbadanie,wjakimstopniurealizmbyłwstanie
przewidziećtęzmianęijejsprostać.
Współcześniekonfliktmiędzynarodowyniejestspowodowanystanemmiędzy-
narodowejanarchiianiposzukiwaniemwładzyprzezróżnepaństwa.Częstojego
przyczynymajązwiązekzambicjamiprzywódców(państwasąrządzoneprzez
ludzi,którzyzgodniezeswojąnaturądążądodominacji)iuwarunkowaniamiwe-
wnętrznymiposzczególnychpaństw.HansMorgenthauprzestrzegajednakprzed
przesadnąkoncentracjąnamotywachdecydentówpolitycznychorazutożsamia-
niempolitykizagranicznejzichpriorytetamipolitycznymiiideologicznymi.Pro-
wadzitobowiemdofałszywychwniosków,gdyżmotywyipreferencjepolityczne
choćmogąwpływaćnacelepolitykizagranicznej,tozawszebędąustępowaćinte-
resompaństwaorazuwarunkowaniom,wjakichprzyszłojewcielać
106.
RyszardZiębatwierdzi,żedobadaniabezpieczeństwanarodowegowciążaktu-
alnapozostajeteoriarealistyczna,zjejnakazemzapewnieniabezpieczeństwa
państw,wynikającymznormatywniedefiniowanegointeresunarodowego.Zdru-
giejstrony,jakpodkreśla,wsystemiemiędzynarodowymstalewzrastarolanie-
państwowychuczestnikóworazznaczeniekwestiihumanitarnych-nacozwraca
uwagępodejścieliberalne.Ponadtoistotnąwagęmająwzględykulturowe(tożsa-
mość),instytucjonalneinormatywne,którepodkreślakonstruktywizm.Azatem
wnauceobezpieczeństwieistniejepotrzebaposzukiwanianowegoparadygmatu,
któryuwzględniłbym.in.takienowezjawiska,jak:rosnąceupodmiotowieniejed-
nostekigrupspołecznych(wtymetnicznych,narodowych),pojawieniesięniemi-
litarnychwyzwańizagrożeńdlabezpieczeństwa(terroryzm,przestępczośćzorga-
nizowana;dysproporcjeekonomiczne,skażeniaśrodowiskanaturalnego),proble-
mów,przedjakimistająpaństwademokratyczneorazrozwójpaństwponowocze-
snychipowstawanienpaństwupadłych”,czyzmiana(erozja)instytucjisuweren-
ności.TewyzwaniazdaniemR.Ziębyobnażająniedoskonałościteoriirealizmu,
105T.Hopf,ThePromiseofConstructivisminInternationalRelationsTheory,“Interna-
tionalSecurity”nr23(1),Summer1989,s.172.
106H.J.Morgenthau,Politykamiędzynarodami.Walkaopotęgęipokój,Warszawa2010,
s.21-23.
