Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
88
Rozdział1
należą:arbitralnycharakterwyznaczanychcelów,marnotrawstwośrodków,brak
przestrzeniwprzypadkuinicjatywyniższychszczeblizarządzania,zniekształcone
motywacjeuczestnikówżyciagospodarczego.
Wformiezdecentralizowanejplanowaniemacharakterindykatywny,orienta-
cyjny.Wyznaczoneceleniesąobowiązujące,stanowiąraczejpożądanewskaźniki.
Wpodejmowaniudecyzjicodoalokacjizasobóworazpoziomuistrukturypro-
dukcjiikonsumpcjiistotnąrolęodgrywamechanizmrynkowy.Proceduraplani-
stycznamaczęstocharakteroddolny(bottom-up).Wynikiekonomicznetejformy
planowaniasązregułyznacznielepsze,ponieważwykorzystujeonabodźceeko-
nomicznedopoprawyzarównoracjonalnościzachowańuczestnikówrynku,jak
iefektywnościgospodarowania.
Wwielukrajach,wktórychfunkcjonujegospodarkarynkowalubmieszana,
wykorzystujesięelementyplanowaniawformieindykatywnejwceluogranicze-
nianiepewnościzwiązanejzprzyszłością.Uczestnicyrynku,znająccelewładzy
publicznej,sąwstanielepiejplanowaćwłasnedecyzje.Dziękitemumalejeryzyko
iobniżająsiękosztyzwiązanezprowadzeniemdziałalnościgospodarczej.Nie
usuwatojednakcałkowiciearbitralnościiuznaniowościwpodzialezadańiśrod-
kóworazwoceniedziałalnościprzedsiębiorstw.
1040WzrostrolipaństwawgospodarcewXXwieku
Niesprawnościrynku,ujawniającesięwponaddwustuletnimokresiefunkcjo-
nowaniagospodarkirynkowej,dostarczałyuzasadnieniadlainterwencjiwładzy
publicznejipowodowałyprzejmowanieprzezpaństwoszereguzadańgospodar-
czych.Procesrozbudowywaniafunkcjipaństwaiposzerzaniazakresudziałalno-
ściwładzypublicznejwgospodarceprzebiegałnajbardziejintensywniewokresie
poIIwojnieświatowej,azwłaszczawtrzydziestoleciuodkońcalat40.dokońca
lat70.Procesten,dotyczącywzrosturolipaństwawkształtowaniugospodarki,był
wynikiemoddziaływaniakilkuczynników.
Popierwsze,podprzemożnymwpływemmyśliKeynesaijegonastępcówroz-
winęłosięiugruntowałoprzekonanieopotrzebieorazcelowościinterwencjirządu
wzakresiegospodarkiwcelułagodzeniaprzebiegucyklukoniunkturalnegoistabi-
lizowaniapoziomuprodukcjiorazzatrudnienia.Keynesnietylkostworzyłprzeko-
nująceuzasadnieniewprzypadkupodejmowaniadziałaństabilizacyjnychwpostaci
politykimakroekonomicznejwceluograniczaniabezrobociaipodtrzymywania
