Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Myślstrategicznaczasówprzednowoz
˙ytnych
paktowaniu,sztucedobieraniasprzymierzeńców,gwarancjiporozumieńrozej-
mowych(najlepiejwpostacizakładników–spośródwyz
˙szychurze
"dników
lubichdzieci).Ogromna
"role
"wtychgrachautorprzypisujeszpiegomizdraj-
com.Odre
"bna
"cze
"śćtraktatupoświe
"casztucewojny–przygotowaniomire-
gułomjejprowadzenia.Wojne
"moz
˙emywszczynaćzawszewtedy,gdyzpo-
równaniasiłiogólnychwarunkówwynika,z
˙enaszezwycie
"stwojestpewne.
Gwarantamisukcesusa
":ogólnypotencjał,energia(wyszkolenie,uzbrojenie,
walorymoralnearmii)orazdobrarada(ma
"drość,plan),przyczymnajwaz
˙-
niejszymczynnikiemjesttenostatni.Jesttamtakz
˙esporodyspozycjiszcze-
gółowychdotycza
"cychfunkcjipiechoty,kawalerii,wozówbojowychisłoni
wdziałaniachwojennych.Rzeczciekawa,Kautiljazalecałagodnetraktowanie
ludówpodbitychorazrespektowanieichobyczajówiświe
"tości,copowinno
sprzyjaćtrwałościpanowania
4
.
Staro¿ytnoœægrecko-rzymska
Pocza
"tkicywilizacjieuropejskiejwia
"z
˙a
"sie
"zrozkwitemkolejnostaroz
˙ytnej
Grecji,anaste
"pnieimperiumrzymskiego.Ichwielkośćpolegałanietylkona
wprowadzaniunowychformorganizacjipolitycznej(demokracjairepublika,
któreprzeplatałysie
"wszakz
˙ezróz
˙nymiformamityraniii„boskiej”władzy
cesarzy).Staroz
˙ytnośćgrecko-rzymskatoprzedewszystkimniezwykłyrozwój
kulturymaterialnejiduchowej.Zaznaczyłaonatakz
˙eswa
"obecnośćwdziedzinie
wojskowej,byłytobowiemczasyogromnegonate
"z
˙eniaróz
˙negorodzajuwojen,
oddomowychpoimperialna
"ekspansje
".Mikrokosmosmiast-państwstaroz
˙ytnej
Grecji,nieustanniezesoba
"walcza
"cychohegemonie
"lubstaraja
"cychsie
"jej
zapobiec,stanowiłnietylkodogodnepodłoz
˙edlarozwojusztuki(organizacji,
techniki,administracji)wojskowej,leczzarazemprefiguracje
"wielupóźniejszych
europejskichporza
"dkówmie
"dzynarodowych,wtymzwłaszczaprzeplataniasie
"
wichramachwojnyipokoju.Ponadtoniedostatekziemiuprawnejoraznad-
morskiepołoz
˙eniebyłyuzasadnieniemdalekichwyprawGrekówwbasenie
MorzaŚródziemnegoidalej.Jestwtymkontekścierzecza
"zastanawiaja
"ca
",iz
˙
mimoobfitościpracporuszaja
"cychproblematyke
"wojskowa
",wcałymtym
okresieniepojawiłosie
"właściwieanijednodzieło,któredzisiajmogłoby
wchodzićdokanonumyślistrategicznej,mimoiz
˙towłaśniezówczesnej
Grecjipochodzisłowo„strateg”.Owszem,jestwielepracukazuja
"cychmyśl
wojskowa
",azwłaszczaopisuja
"cychkampaniewojenneitrafniewskazuja
"cych
naprzyczynysukcesówlubkle
"sk,leczjeślisie
"onichpamie
"ta,toraczejze
wzgle
"dówhistorycznychniz
˙dlaichuniwersalnychczyponadczasowychwtym
zakresiewalorów.Ztalentamidowódców,którychczynyopiewalihistorycy
ipoeci,nieszławparze,zmałymiwyja
"tkami,głe
"biarefleksjistrategicznej.
4
G.Chaliand,Anthologiemondialedelastratégie,Desoriginesaunucléaire,Robert
Laffont,Paris1990,s.407in.
