Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wste
˛pdonowoz
˙ytności
37
tymczasie(zgodniezestara
"prawda
":„kaz
˙dyczasmaswoja
"strategie
"”),stało
sie
"winnejepoceanachroniczna
"parodia
"–liniaMaginota.
Czasnarodzinpaństwnarodowych,scentralizowanych,zaczynaja
"cychsie
"
zachowywaćwsposóbwłaściwytejkategoriipodmiotówpolitycznych,czyli
–przynajmniejjeślichodziopaństwawie
"ksze–kieruja
"cychsie
"zjednejstrony
instynktemekspansji,zdrugiejzaśzmysłemrównowagi,przyniósłtakz
˙ezala
"z
˙ki
myśleniageopolitycznego,którezaprze
"gałodoswychcelówstrategie
".Dopre-
kursorówgeopolitykimoz
˙nazaliczyćHeinrichaDietrichavonBülowa,który
swa
"podstawowa
"prace
"natemat„istotynowegosystemuwojennego”(Geist
desneuernKriegssystems)zda
"z
˙yłopublikowaćjeszczeprzedkońcemXVIII
wieku(1799r.).Dzie
"kiniej,atakz
˙enaste
"pnym,uzyskałsporyrozgłoswEuro-
pie.Aczkolwiekgrosjegodorobkudotyczyłoposzukiwaniateorii„nowoczes-
negosystemuwojennego”–sa
"dził,iz
˙nawetudałomusie
"odkryćjegoistote
",
która
"miałastanowićkoncepcja„podstawydziałańoperacyjnych”–jednakto,
cosie
"ostałozjegomyśliowojnie,tokoncepcjageopolityczna;resztabyła
geometryczna
"scholastyka
".VonBülowtwierdziłmianowicie,z
˙ezewzgle
"duna
rozwójsytuacjimilitarnejwEuropieniemananaszymkontynenciemiejscana
małeniezalez
˙nepaństewka.Niema,poniewaz
˙potencjałwie
"kszychpaństw
wykazujenaturalna
"skłonnośćdoekspansjiiwypełnianiaotaczaja
"cejjeprze-
strzeniaz
˙donapotkanianaturalnegooporuzestronyinnychduz
˙ychpaństw.
Wtensposóbpoosia
"gnie
"ciunaturalnych(stosownychdopotencjałuioporu)
granicpojawisie
"swoistysystemrównowagizapewniaja
"cejstabilnośćipokój
pomie
"dzynimi.WedługtejkoncepcjiwEuropiejestmiejscedlaokołodwunastu
państw:Anglii,Francji,Niemiecpółnocnych,Niemiecpołudniowych(wraz
zAustria
"),Włoch,Hiszpanii,Rosji,Turcji,Szwecji,Szwajcariiibyćmoz
˙e
HolandiiorazDanii.Jegowizjanieodbiegaładaleceodmapypolitycznej
EuropydrugiejpołowyXIXwieku.Całkowiciewduchumyśligeopolitycznej
pocza
"tkuXXwiekujestnatomiastutrzymanyTestament,przypisywanyzmar-
łemuw1725rokuPiotrowiWielkiemu.CzternaściepunktówTestamentuPiotra
Wielkiegopozostawionegojegonaste
"pcomstanowiskrojonywkategoriach
geopolitykiprogrampolitykizagranicznejRosji,anaste
"pnieZwia
"zkuSowiec-
kiego.Poprzezdziałaniawojenne,podste
"p,rozbiory(Polski),zwia
"zkimałz
˙eńskie
zdomempanuja
"cymwNiemczech,łudzeniepokojem,chytra
"gre
"aliansów
Rosjamiałasobiezapewnićdominacje
"wEuropie.Wsensiegeograficznym
programobejmowałstrefe
"odSzwecjiprzezAnglie
",Francje
",MorzeŚródziemne,
az
˙poPersje
"iIndie.Rzecznietylewkwestionowanejautentycznościtego
dokumentu,ilewtym,z
˙etakdobrzeoddawałduchainterpretowanejzzewna
"trz
politykiimperiumrosyjskiego,iz
˙byłon–iniekiedynadaljest–zataki
uwaz
˙any
22
.
22
R.R.Palmer,FredericktheGreat,Guibert,Bulow:FromDynastictoNationalWar,w:
P.Paret(red.),op.cit.;tekstTestamentuPiotraWielkiegojesttakz
˙eprzypisywany(np.przez
M.Hellera)polskiemuemigrantowi,generałowiNapoleona,M.Sokolnickiemu;tekstw:
G.Chaliand,op.cit.,s.680–682.
