Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Ideologicznepodstawy
1.1.Ideologicznepodstawy
21
Znanyniemieckihistorykgospodarczy,WernerAbelshauser,dowodzi,
iżSpołecznaGospodarkaRynkowanniespadłaznieba”po1945r.jako
reakcjanapaństwowąkontrolęigospodarkęsterowaną,alemiałasto-
sunkowogłębokiekorzeniesięgająceokresumiędzywojennego,przy-
najmniejodczasuwielkiegokryzysu.Wywodzisięztradycjimyśle-
niaopaństwiejakoosileporządkującejżyciegospodarcze,którabyła
wyraźniewidocznawokresierządównazistówiwykazałaswąsku-
teczność,owocującpierwszymncudemgospodarczym”
,zanimzostała
pogrzebanawgospodarcewojennejIIIRzeszy4.Dziękitymdoświad-
czeniom,jakprzekonujeAbelshauser,poIIwojnieświatowejłatwiej
byłorozpowszechnićidee,którestałysiępodstawąustrojuspołeczno-
-gospodarczegozachodnichNiemiec.
Tradycjamyśleniawkategoriachładuipotrzebczłowiekawnie-
mieckiejmyśliekonomicznejbyłajednakstaleobecnaimożnazna-
leźćjejelementyjużwcześniej,bowpołowieXVIIIw.Wanalizieobej-
mującejażdwastulecia,czyliokres1750-1950,KennethTribezwraca
uwagę,żetakiepodejściekontrastowałozklasycznąekonomiąSmitha,
Ricarda,MarxaiMilla,wramachktórejkładziononacisknakategorię
wartości5.WXXw.problematykęładugospodarczegopodejmowano
nagruncieniemieckiejszkołyhistorycznej,wtymm.in.przezWernera
Sombarta,któryw1925r.wydałpracępodtytułemŁadżyciagospodar-
czego6.Szkołahistorycznaakcentowałaznaczniesilniejniżklasyczny
liberalizmrolęiodpowiedzialnośćpaństwaorazujmowałaprocesygo-
gospodarczymipartiipolitycznychwRFNipropagowałagowśrodowiskuPolskiego
TowarzystwaEkonomicznego.
4W
.Abelshauser,DieOrdnungspolitischeEpochenbedeutungderWeltwirtschafs-
kriseinDeutschland:EinBeitragzurEntstehungsgeschichtederSozialenMarktwirt-
schaf,[w:]W
.Abelshauseriin.(red.),OrdnungspolitischeWeichenstellungennachdem
ZweitenWeltkrieg,Duncker&Humblot,Berlin1990,s.11-29.
5K.Tribe,Strategiesofeconomicorder:Germaneconomicdiscourse,1750-1950,
CambridgeUniversityPress,Cambridge1995.
6Rozważanianatentematzawarłwpracywydanejporazpierwszyw1925r.-
W
.Sombart,DieOrdnungdesWirtschafslebens,wyd.2,JuliusSpringer,Berlin1927,
s.1-5.
