Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zdefiniowaniepojęć
leżnepolítes-obywatelompolis,greckiejwspólnoty,idotyczyłyichsprawwspólnych,
zadańzbiorowych.Początkowowięcpolitykaniebyłapojęciemogólnym,alepochodziła
odnazwywłasnejgreckiejformyżyciazbiorowego-polis”państwo-miasto1.
Wedługinnychźródełtermintenpochodziodgreckiegosłowapoly,oznaczającego
mnogość,różnorodność2.Panujejednakzgodnośćpoglądówcodotego,żejesttopojęcie
wieloznaczne,używanewróżnychkontekstach.nWfilozofiiimyślipolitycznejpolity-
kabyłarozumianajakodążeniedo:realizacjiideiDobra(Platon),osiągnięciaszczęścia
pojmowanegojakoeudajmonia(Arystoteles),zdobycia,zachowaniaiumocnieniawładzy
(N.Machiavelli),wprowadzeniaiutrzymaniastanupokojuspołecznego(XVI-wieczni
francuscylespolitiques),realizacjidobrawspólnego(nowożytnatradycjarepublikańska),
jakodziałaniepodmiotuzbiorowegowsytuacjizagrożeniazestronywroga(C.Schmitt),
umiejętnośćosiąganiakompromisuprzezgrupykreującesytuacjęspołeczną”3.
Zpowyższegowynika,żemimowieloznacznościterminunpolityka”możnawtych
podejściachdostrzecwspólnewątki,które-najprościejrzeczujmując-sprowadzają
siędotego,żeokreślasięceleidobieraśrodki/narzędziaumożliwiająceichosiąga-
nie.Jakoprzykładpotwierdzającysłusznośćtegownioskumożnaprzytoczyćdefinicję
S.D.Tanseya:npolitykaobejmujeszerokiwachlarzsytuacji,wktórychludziekierują-
cysięodmiennymiinteresamidziałająwspólniedlaosiągnięciacelów,któreichłączą,
ikonkurujązesobą,gdycelesąsprzeczne”4.Podobnecechymożnarównieżdostrzec
wnowożytnychdefinicjachterminupolityka,zaktórychpodstawęuznajesięteorię
M.Webera,twierdzącego,żenpolitykatodążeniedoudziałuwewładzylubdowywie-
raniawpływunapodziałwładzy,czytomiędzypaństwami,czyteżwobrębiepaństwa,
międzygrupamiludzi,jakietopaństwotworzą”5.Istotnącechąpolitykijestnodwo-
ływaniesiędoprzemocy”,bowsferzestosunkówpolitycznychngroźbaprzemocy
i,ewentualnie,jejzastosowaniejestjednakswoistymśrodkiem,azawszeultimaratio,
gdyinneśrodkizawiodą”6.Wprzytoczonejwyżejdefinicjiuwagazwróconajestnadwa
wymiarypolityki:wewnętrzny(wewnątrzpaństwowy)izewnętrzny(międzypaństwo-
wy).Tendrugiwymiarjestszczególnieistotnyobecnie,kiedypaństwawspółdziałają
międzysobą,atakżewspólniedziałająwramachróżnychorganizacjiiugrupowańgo-
spodarczych(OECD,UniaEuropejskaitp.),planująciwytyczająckierunkiswojego
rozwojuwposzczególnychobszarach.Zewzględunaupływczasuodpowstaniaww.
definicji(pierwszapołowaXXwieku),wliteraturzeprzedmiotuwskazujesięnapotrze-
bęjejuzupełnieniaostosunkipaństwnarodowychzorganizacjamimiędzynarodowymi
1EncyklopediaPWN,http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3959606.
2http://pl.wikipedia.org/wiki/Polityka.
3EncyklopediaPWN,jw.
4S.D.Tansey,Naukipolityczne,WydawnictwoZyskiS-ka,Poznań1957.
5M.Weber,Politykajakozawódipowołanie,Znak,Kraków1998.
6Tamże.
15
