Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Istotapolitykiwstosunkachmiędzynarodowych
Politykawstosunkachmiędzynarodowychniejakozeswejnaturymacharak-
terkonfliktowy.Kojarzysiębowiemzprzemocąidążeniemdokoncentracjipo-
tęgi,oznaczaproceskumulacjizasobówisiłpozwalającychnawalkęonajważ-
niejszepozycje[Lentner,2006,s.89-108].Dotyczytakichsytuacji,wktórychstrony
dążąnadrodzerywalizacjidowzajemniewykluczającychsięcelów.Jesttopoj-
mowaniepolitykizgodneztradycjąhobbesowską,zwanątakżetradycjąreali-
styczną,sięgającąpoczątkamiczasówTukidydesaijego
Historiiwojnypelopo-
neskiej
.Tradycjatanawiązujedoanarchicznegostanuwstosunkachspołecz-
nychitraktujeDspołecznośćmiędzynarodową”6jakoarenęciągłegokonfliktu.
Występujeprzytymmitologizacjanieistniejącegobytu,jakimjestDwolaspo-
łecznościmiędzynarodowej”7.Wistociechodziowolęnajwiększychpotęg,
któredyktująwarunkiładucałejreszcie.Obserwowaneoddawiendawna
wstosunkachmiędzynarodowychdramatycznekonfliktyświadcząożywioło-
wościdziałańiprymaciesiłynadludzkimrozumem,anawet-jakspojrzysię
nawyprawęamerykańskądoIrakuczyAfganistanu-nadzwykłymzdrowym
rozsądkiem.
DotradycjirealistycznejnawiązujepojęcieDpolitykirealnej”-
Realpolitik
.Tosłowoorodo-
wodzieniemieckim(jegotwórcąbyłLudwigAugustvonRochau,pisarzipolitykXIXw.,zaś
propagatoremOttovonBismarck)oznaczarealistyczną,praktycznączyteżfaktycznieupra-
wianąpolitykę,odwołującąsięraczejdosiłyniżideałów,zasadczymoralności.Liczysięcel
pojmowanywwymiernychkategoriach,niezaśpostępowanieopartenaideologicznychzało-
żeniach,prawieczylegalności.Terminkojarzysiępejoratywnieiczęstojestprzywoływany
wkontekściemakiawelizmu(stosowaniatechniknagannychzpunktuwidzeniaetykiimoral-
ności).Wencyklopediiniemieckiej
DerGrosseBrockhausRealpolitik
toDpolitykamożliwo-
ści”,któraniejestidentycznaanizczystąpolitykąinteresów(
Interessenpolitik
),anizpozba-
wionąwzględówpolitykąsiły(
Machtpolitik
).Oznaczadopasowywaniepolitycznychcelów
dorealnychokoliczności[Marczak,2007,s.7].WdrugiejpołowieXXwieku
Realpolitik
wią-
zanozpolitykąHenry’egoKissingerawadministracjiRichardaNixona,któryodrzucałzało-
żeniadoktrynalneczyetycznenarzeczpraktycznegoposzukiwaniakompromisumiędzywiel-
6DZnawcyprawamiędzynarodowego,posługującsiępojęciem>>społecznościmiędzynarodo-
wej<<,najprawdopodobniej,chociażniebezpośrednio,nawiązujądoswoistejwizji,jakądyplomaci
zaczęlirozwijaćnakongresachmiędzynarodowychodczasówkonferencjipokojowychw1648roku
wOsnabrückiMünster,kiedyogłoszonopowstanietakzwanej>>rodzinynarodów<<,kształtującej
swojestosunkinazasadzierówności,wynikającejzewspólnejwiarychrześcijańskiej.Byłatoniewąt-
pliwiekonstrukcjaczystoideologiczna,pozbawionawalorówanalitycznych.Byćmożejednakwła-
śniedlategoutrwaliłasięwinterpretacjachrzeczywistościmiędzynarodowej,takżewkręgachakade-
mickich.Ponieważjednakjejideologicznykontekstjestwyraźniewidoczny,dziwi,dlaczegospecjali-
ściprawamiędzynarodowegoiteoretycystosunkówmiędzynarodowychniepoddaliswoichpodsta-
wowychterminówwnikliwejocenie.Mamytuwszakżedoczynieniazprzenoszeniemjęzykapolityki
doanalizykrytycznejiteoriinaukowej,coniemożezostaćzaakceptowane”[Skarzyński,2006,
s.262].
7NiejedenrazwdziejachDwoląspołecznościmiędzynarodowej”wielkiemocarstwatłumaczyłyza-
sadnośćingerencjiwsprawywewnętrznejakiegośpaństwa,czyograniczaniejegoprawsuwerennych.
22
