Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
RozdziałI.Politykizewnętrzne,politykazagraniczna…
teżnajistotniejszymelementemanalizyjestuchwyceniewzorówzacho-
wańidziałań,cozkoleipomożeokreślić,jakiekluczoweczynnikizade-
cydowałyozmianiedziałań,ajednocześniepozwoliwskazaćnazmia-
nyocharakterzeprzełomowym8.Przyjętastrategiabadawcza,polegają-
canauchwyceniumomentówprzełomowychorazwskazaniuistnienia
wzorców,nieoznaczajednak,żemożliwejestwyodrębnienieposzczegól-
nychokresówrozwojuamerykańskiegosystemupolitycznego.Szczegól-
niewidocznejesttowdalszejczęścininiejszejpracy,dotyczącejanali-
zykoncepcjifederalizmuamerykańskiego.Wskazanotam,żezachodze-
nienasiebiepewnychwzorówdziałań,charakterystycznychdlafede-
ralizmudualistycznego,federalizmukooperacyjnego,następniezaśdla
federalizmuprzymusowegoipolifonicznego,jestprocesemcharaktery-
zującymsiępunktamiprzełomowymi,aleniemożnawskazaćwyraź-
nychgranicpomiędzyposzczególnymietapamirozwojusystemupoli-
tycznego.Takasamauwagadotyczyaktywnościstanówamerykańskich.
Choćprzedmiotembadańjestobecnaaktywnośćnaareniemiędzynaro-
dowej,towcentrumanalizyleżypytanieociągłośćizmianęistniejących
instytucji.
Należyrównieżpodkreślić,żeamerykańskisystempolitycznypozo-
stajeszczególnymprzedmiotemanalizybadawczej,gdyżjegospecyfika
niepozwalanaporównywaniestruktursystemupolitycznego,sposobów
funkcjonowaniainstytucjipublicznychczyrozdziałuwładzyzinnymi
państwami,takjakmatomiejscewprzypadkupaństwunitarnych,ale
takżeinnychpaństwosystemiefederalnym.JakzauważaStephenSkow-
ronek,odsamegopoczątkuistnieniapaństwaamerykańskiegojesttosys-
temszczególny(bądźosobliwy)dotegostopnia,żewXIXwiekubył
określanyjakoanomaliawśródpaństwzachodnich9.Jednaktowłaśniete
charakterystycznecechysystemuprzesądzająokoniecznościzastosowa-
niaodmiennejperspektywybadawczej,określanejjakoAmericanPolitical
Development(APD,amerykańskirozwójpolityczny)10.StephenKrasner
8Por.Formativeacts:Americanpoliticsinthemaking,red.S.Skowronek,M.Glassman,
UniversityofPennsylvaniaPress,Philadelphia,Pa2007.
9StephenSkowronek,BuildinganewAmericanstate:theexpansionofnationaladmi-
nistrativecapacities,1877–1920,CambridgeUniversityPress,Cambridge–NewYork1982,
s.4–5.
10S.Skowronek,BuildinganewAmericanstate…;S.Skowronek,M.Glassman,
Formativeacts…;JulianE.Zelizer,StephenSkowronek’sBuildingaNewAmericanStateandthe
OriginsofAmericanPoliticalDevelopment,HSocialScienceHistory”2003,t.27,nr3,s.425–
441;K.Orren,ThesearchforAmericanpoliticaldevelopment…;Shapedbywarandtrade:
internationalinfluencesonAmericanpoliticaldevelopment,red.I.Katznelson,M.Shefter,
PrincetonUniversityPress,Princeton2002,PrincetonstudiesinAmericanpolitics;The