Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięzazachodniągranicąDrugiejRzeczypospolitej.Poruszenie,
niepewność,obawa,nadzieja,lekceważenie–otopaletapostaw
iemocji,któretowarzyszyłypolskimintelektualistomwpierwszej
połowielattrzydziestych.Przedewszystkimjednakznamionowa-
łoichpragnieniedowiedzeniasięczegoświęcej,poznanianowych
szczegółówdotyczącychżyciaspołeczno-politycznegowTrzeciej
Rzeszy.Trudnozatemdziwićsię,żenajpoczytniejszedziennikioraz
czasopismaspołeczno-kulturalne(odDWiadomościLiterackich”4,
przezDGazetęPolską”iDKurierPoranny”,poDWarszawskiDzien-
nikNarodowy”iDProstozmostu”)regularniezamieszczałyob-
szerneartykułypoświęconesytuacjiwNiemczech.TekstyPawła
Hulki-Laskowskiego,TadeuszaKatelbacha,KazimierzaSmogo-
rzewskiego5,AleksandraSendlikowskiego,JanaHoppegoczyJe-
rzegoDrobnikazpewnościąposzerzałypowszechnąwiedzęna
temathitleryzmu,choćwymienieniautorzynieukrywaliraczej
przedczytelnikamiosobistychzapatrywańpolitycznych.Jednak
ichartykułyniezdobyłytakiegorozgłosu,jakimcieszyłysiędwie
książkipoświęconenazizmowi,opublikowanewlatachtrzydzie-
stych–CywilwBerlinieorazPodznakiemfaszyzmu.Byłytopozy-
cjebardzoodmienne,zarównopodwzględemformy,ujęciatematu,
jakipostawynarratora.Bardzoróżnibylitakżeautorzy–jeden
4Jakociekawostkęodnotowaćwypada,żepostaćAdolfaHitleraitematjego
politycznejkariery(wówczasjeszczenalokalnejsceniepolitycznejBawarii)poja-
wiasięjużwpierwszymnumerzeDWiadomościLiterackich”(DKtotojestHitler?
Przedparomalatyniktniconimniewiedział.[ł]Potemzostałnaglepretendentem
na«mocnąosobistość»,zaktórątęskniąszczepyniemieckie.Hasło«Żydziwszyst-
kiemuwinni!»odrazuzyskałomupopularność”).Wzamieszczonejtammonachij-
skiejkorespondencjiStanisławaSchayeraznalazłysiętakżeinformacjedotyczące
specyfikiniemieckiegoantysemityzmu:Dwszędzie«gdzieindziej»najpierwbijesię
poprostuŻyda,apóźniejdopieroszukauczonej,antropologicznej,metafizycznej
imistycznej,motywacji.AwNiemczechnaodwrót”(S.Schayer,Wśródszowinistów
imistyków.Impresjeniemieckie,DWiadomościLiterackie”1924,nr1,s.2).
5NiemieckiekorespondencjeKatelbachaiSmogorzewskiegoomawiaMichał
Musielak,Nazizmwinterpretacjachpolskiejmyślipolitycznejokresumiędzywo-
jennego,Poznań1997,s.145–151.
34
Interpretacjeliterackie
