Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
opublikowanejnakładem–prężniewówczasdziałającego–wy-
dawnictwaDRój”.Wydawcawnastępującychsłowachzachwalał
oferowanedzieło:
KsiążkaAntoniegoSobańskiegozasługujenaszczególnąuwagę:jest
topierwszaksiążkadającaistotny,prawdziwyicałkowiciebezstronny
obrazdzisiejszejrzeczywistościniemieckiej[ł].Jestprzytymrzeczą
niepośledniegoznaczenia,iżpisałjączłowiekcałkowiciepozbawiony
pasjipolitycznej,któratakczęstopodajewwątpliwośćwiarygodność
relacjidziennikarzy,czypolityków.DziękitemupracaSobańskiegojest
nieocenionymźródłempoznaniaistotnej,niesfałszowanejżadnymuprze-
dzeniemprawdyotym,cosiędziejewNiemczech23.
Czytakjestfaktycznie?Zanimspróbujęodpowiedziećnapytanie
oobiektywizmrelacji,postaramsiępokazać,kimjestSobański-nar-
ratorCywilawBerlinie.Innymisłowy–jakiesąskładnikibudują-
cetożsamośćreporterawyruszającegowmaju1933rokudostolicy
TrzeciejRzeszy.AntoniSobańskijedziedonazistowskichNiemiec
jakotytułowyDcywil”,Dstaroświeckiliberał”24,zaprzysięgłyokcy-
dentalista25(DNigdyniezakosztowałemtakczęstoopiewanegouro-
kuWschodu,przeciwnie,całeżycieczułeminstynktownyDrang
nachWesten”[CwB,s.135]),filosemita26,atakże–homoseksualista.
23Cyt.:T.Szarota,Wstęp,[w:]A.Sobański,CywilwBerlinie,Warszawa2006,
s.17–18.
24A.Sobański,CywilwBerlinie,Warszawa2006,s.28.Dalszecytatyztej
książkiopatrzonebędąskrótemCwB.
25PostawaSobańskiegowpisujesięwskamandryckiokcydentalizmprzełomu
lat20.i30.Jegoprzejawamibyłymiędzyinnymi:założenieczasopismaDPologne
Litteraire”(przeznaczonegodlaczytelnikazachodniegoiprzekonującegogoowięzi
kulturypolskiejzZachodem),działalnośćwpolskimoddzialePEN-Clubu(zatem
udziałwkreowaniuwizjiPolskijakogranicyZachodu),sympatiadlaideipaneuro-
pejskichorazintelektualnemodynaromanizmigermanizm.Ogólnymcelemtych
zabiegówbyłaDpróbawpisaniapolskiejliteraturywświadomośćodbiorcyeuro-
pejskiego”(E.Kuźma,MitOrientuikulturyZachoduwliteraturzeXIXiXXwieku,
Szczecin1980,s.255).
26Por.obszernąwypowiedźAntoniegoSobańskiegowdyskusjiPisarzepolscy
okwestiiżydowskiej,odbywającejsięnałamachDWiadomościLiterackich”(A.So-
Interpretacjeliterackie
39
