Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PolskaisąsiedzinaprzestrzeniwiekówSłupsk2020
5
SŁOWOWSTĘPNE
Czwartytomtekstówdoktorantówhistorii,wydawanyprzezAkademięPo-
morską,poświęconyjestżyciucodziennemu.Dlahistorykówpolskichniejestto
łatwyobszar.Gdyw1824r.LeopoldvonRanke,chcączerwaćztradycyjnąhi-
storiografiąmoralizatorską,stwierdził,żenależyopisaćprzeszłość,„jaktowła-
ściwiebyło”,oznaczałotoprzełom.Alehistoriografiapolskawdużejmierzena
tejregulesięzatrzymała.Znacznaczęśćtekstówpisanychprzezbadaczyprze-
szłościtotradycyjnanarracjapoświęconawydarzeniompolitycznym,oparta
naanaliziemateriałówarchiwalnych.Cozaśjestwarchiwach?Główniedoku-
mentyinstytucji,sprawozdaniaipolityka,lekkoprzeplatanasprawamigospo-
darczymi.Itakieteżprzeważniebadaniapodstawowe.Odległymefektem
podręcznikihistoriiprzesyconewładcami,dynastiami,wojnami,prezydentami,
wodzami,rewolucjamiipodobnymiwydarzeniamiwyznaczającymi„rytmdzie-
jów”.Uczniowieczytającyjechybaniewiedzą,żezajmująsięproblemaminie-
wielkiegoodsetkadawnychspołeczności.Niezdająsobiesprawy,żeniemal
90%mieszkańcówziempolskichwXVIIIw.miałomglistepojęcie,żenastąpiły
zaboryiczymwistociebyły,skorowichżyciucodziennymzmieniłosięniewie-
lelubzgołanic.
Możnaodnieśćwrażenie,żehistoriografiapolskaprzezdługiczaspozosta-
waławiernadewizieRankego.Opierałasięna„trzechidolach”:jednostce,poli-
tyceichronologii;jejrytmregulowałopojęciegenezyirozwojuopisywanych
zjawisk1.Byłajakbynieświadoma,żewlatach20.XXwiekuzacząłsięrozwijać
nowysposóbopisuprzeszłości-historiografia,dlaktórejwydarzenia,ichprzy-
czynyiskutkinienajważniejsze.Impulsdorozwojutegonowegopodejścia
nadszedłzFrancji,ześrodowiskabadaczyokreślanychodtytułuczasopisma
Annales2.Przedmiotemprachistorykówztejszkołybyłyniezdarzenia,lecz
11111111
1W.Wrzosek,Metaforyhistoriograficznewpogonizaułudąprawdy,w:Międzymodernizmemapost-
modernizmem.Historiografiawobeczmianwfilozofiihistorii,Poznań1994,s.6.
2Czasopismo„Annalesd’histoireéconomiqueetsocjale”zaczęłobyćwydawanew1929r.