Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
PolskamonografiapopularnonaukowaprzełomuXIXiXXwieku
językowego,produktemwerbalizacjiprzynależnymdosferyparole,niezaś
elementemabstrakcyjnegosystemu(por.Wilkoń2002:38),uproduktem
ookreślonejstrukturze,względnieniezależnymodkontekstu”(por.Kozłow-
ska200724,MEP64-65).Tekstwujęciulingwistycznymjestuprzedmiotem
znakowymocharakterzejęzykowym”(Mayenowa1974:253);jestciągiem
zdańtworzącychspójnącałość-wedługdefinicjiMayenowej(Mayenowa
1971:189-190)-uciągiemwyrażeń,któryopierasięnatrzechjednościach
-jestwypowiedziązorganizowanąicałościowąnajedentemat,jednego
nadawcy(rozumianegoniejakojednostkabiologiczna,ale«świadomość
porządkująca»),kierowanądojednegoodbiorcy(takżedogrupyodbiorców)”
(Sobczykowa2002:16).Przyjmujęponadto,żetekstjestrealizacjąkonwen-
cjigatunkowychiposzczególnetekstyreprezentująokreślonąklasętekstów,
awkonsekwencjiigatunek,cooznacza,iżniezbędnymzabiegiemmetodolo-
gicznymprzyanalizietekstujestprzyporządkowanietegożdodanejkategorii
genologicznej(kwalifikacjigenerycznej).Tylkotakiepostępowaniebowiem
pozwalaodczytaćintencjękomunikacyjną.Zjawiskotodobrzeilustrujedefini-
cjaGindina,którawwersjitłumaczonejbrzminastępująco:
Tekstemjestto,cozatekstuważalubcooznaczaspecjalnymiznakamimówiący
(autortekstu)idlategopojęcietekstuzależyodzamiarówkomunikującegoorazod
nawykówodbiorcyiokreślonegozbiorunawykówiregułpodziału(rozczłonkowa-
nia)iłączeniatekstów,istniejącychwkażdejdziedziniedziałalnościjęzykowej
(Gindin1972:8,cyt.zaKozłowska2007:23)
Pojęciedyskursu
Pojęciadyskursużywam,gdymówięoczynnikachpozajęzykowych,oko-
licznościach,którewpłynęłynapowstanietekstu,warunkachkomunikacji
językowej,miejscuuczestnikówkomunikacjiorazodgrywanychprzeznich
rolachisposobachmanifestowaniaichobecności(por.MEP:66,Kozłowska
2007:24-25).Pojęciedyskursuwywołujeskojarzeniezkontekstem,który
rozumiemjakoustrukturęobejmującąwszystkiewłaściwościsytuacjispołecz-
nej,któresąistotnedlawytwarzaniaiodbieraniadyskursu”(vanDijk2001:28
zaMalinowska2012:14).
Dyskursjesttutajwięcrozumianyjakoprocesdynamiczny,proceskomu-
nikacji,jednostkaużyciajęzyka,zdarzeniekomunikacyjne(Duszak1998:
19),udziałaniezdeterminowanepragmatycznieprzezintencjenadawcy
Dobrzyńska1993:9,Beaugrande,Dressleer1990:19.Pojęćtekstiwypowiedźużywam
synonimicznie,nieprzyporządkowującnazwypierwszejtekstompisanym,adrugiej
tekstommówionym(por.Witosz1997:50-51,Sobczykowa2002:23).
