Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
MagdalenaMikołajczyk
neinnych,niejakoawanscałegośrodowiska,wówczasjużwyróżnialnegoiznaczą-
cego.Problematycznąjestnatomiastidentyfikacja.Tożsamośćśrodowiskpostrzega-
nazzewnątrzniezawszepokrywasięzodczuwanąwewnątrzwięzią.Amerykańscy
neokonserwatyścipowiedzą-nnasniema”,zaprzecząpróbomokreślaniaichjako
grupyczyruchupolitycznego,zabardziejzasadneuznająmówienieołączącymich
npokrewieństwie”wkategoriachnpodobnejwrażliwości”,nprzekonań”,nnastawień”,
ndyspozycji”3.Określaniepolskichpolitykówwspółczesnychczęstojednakbędzie
związanezklasyfikacjąśrodowiskową(np.środowiskagdańskichliberałów,pamper-
sówitp.)-innyjestjednakwtymprzypadkurodzajklasyfikacji,wykorzystującyra-
czejpodobieństwobiografiiniżidentyfikowalnepodobieństwopoglądówisposobów
ichartykułowania.Głębokośćwięzitakżeniemożebyćtukryteriumdecydującym
oswoistościśrodowiska,podstawowesą,jaksięwydaje,więzinieformalne;można
jednakrówniedobrzewskazaćtakiekręgi,gdziepozastycznościamizapośredniczo-
nymitymsamympublikatoremniewystępująrelacjeosobiste.Dyskursywnycha-
rakterśrodowiskodnieśćmożnanatomiastdospecyfikikojarzonegozezbiorowością
myśleniapolitycznego,pewnejtożsamościskładającychsięnańsądówdiagnostycz-
nych,wyjaśniających,prognostycznych,oceniającychczynormatywnych4.
Terminnśrodowisko”winteresującymnastuznaczeniupojawiasięwskojarze-
niuzredakcją(środowiskonTygodnikaPowszechnego”,nWięzi”,współcześnie
nGazetyWyborczej”czynRadiaMaryja”,wprzeszłościtakżezredakcjamipub-
likacjiiczasopismdrugiegoobiegu),działalnościąklubową(dawneklubylitera-
ckieidyskusyjne-KlubKrzywegoKoła,KlubyInteligencjiKatolickiej),postawą
(środowiskaopozycji),poglądami(środowiskolewicylaickiejczyliberałów),po-
koleniem(środowiskamłodzieżowe,aleteżnp.dawniPPS-owcy),sposobemdzia-
łania(nkomandosi”,ntaternicy”),miejscemdziałalności(środowiskaemigracyjne
lubśrodowiskalokalne)czyszerzej,przezskojarzeniezaktywnościąniekoniecz-
niestrictepolityczną,aleogólniej:twórczą,intelektualną(literacizokresuPRL).
Kiedyjednakśrodowiskostajesiępolityczne?Czytylkoprzezjakośćwyrażanych
opinii,społecznywpływ,personalnekształtowanieelitpolitycznych?Aktywności
środowiskaponiekądtylkomogąbyćzorientowanenapolitykę,wszaktematyka
nTygodnikaPowszechnego”tylkonieznaczniedotykatychkwestii,agdańscylibe-
rałowiepozadyskusjamiwmłodzieńczychczasachpodejmowalidającąimmożność
utrzymaniadziałalnośćgospodarczą.
Polityzacjaśrodowisk,takichjaktuprzywołane,wokresiePRLbyłaoczywiście
konsekwencjąhegemoniipartiikomunistycznejiładumonocentrycznego-pochod-
nątakiegostanurzeczybyłyzablokowanemożliwościnieskrępowanegowyrażania
poglądów.Zarównokoncesjonowaniepartii,jakicenzuręmożnatraktowaćjako
3N.Podhoretz,Neoconservatism:Eulogy,nTheCommentary”,marzec1996,s.19;I.Kristol,Neo-
conservatism:TheAutobiographyofanidea,IvanR.DeePublisher,NowyJork1999,s.ix;J.Goldberg,
TheNeoconservativeinvention,nNationalReview”,20maja2003r.,za:J.Świątkowska,Wpływneokon-
serwatyzmunapolitykęzagranicznąStanówZjednoczonychpodczasprezydenturyBillaClintonaiGeo-
rgaW.Busha,niepublikowanapracamagisterska,UP,Kraków2009.
4J.Reykowski,Myśleniepolityczne,[w:]Podstawypsychologiipolitycznej,red.K.Skarżyńska,
WydawnictwoZyskiS-ka,Poznań2002,s.110-111.
