Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Głodny,EWOLUCJAOBLICZAWSPÓŁCZESNEGOTERRORYZMU
19
sposóbniejesttakskutecznyjakprzemoc,ponieważjejoddziaływaniewywiera
największyskutek27.
Pierwsząorganizacją,którapowstałaikierowałasiętąideą,byłaNarodna
Wola,małagruparosyjskichaktywistów,którapowstaław1878r.iotwarciesprze-
ciwiałasiępolitycecaratu.Uważalioni,żespołeczeństwotkwiwmarazmieiapa-
tii,przezwolęipolitykęcara,couniemożliwiazwrócenieuwagiodmiennychopcji
politycznychwsposóbinny,niżstosowanieaktówprzemocy.Celemichataków
stałysięosoby,którezwiązanebyłybezpośredniozosobącara—jegorodzina,
krewni,wysocyurzędnicypaństwowi.Tendobórofiarmiałznaczeniesymboliczne
iwżadenznaczącysposóbniewpływałnastabilnośćfunkcjonowaniapaństwa.
Dlaczłonkóworganizacjiważnebyło,abywdążeniudoosiągnięciaswojegocelu
nieucierpiałyniewinneosoby.Doskonaleobrazujetoprzykładzamachunaksię-
ciaSiergiuszaAleksandrowiczaw1905r..Zamachowiecodstąpiłodwykonania
zadaniapotymjakzauważył,żewkrólewskimpojeździe,opróczsamegoksię-
cia,znajdująsięjegodzieciorazmałżonka.Nieprzeszkodziłotojednaknaśla-
dowcomNarodnejWolizabićgownastępnymzamachu.Potamtychwydarze-
niachorganizacjapróbowaładokonaćkilkuinnychzamachów,leczbezskutku.
OstateczniewładzeugrupowaniapostanowiłyzabićsamegocaraAleksandraII.
Czterechzamachowcówuzbrojonychwbombyoczekiwałoprzejazduorszakuna
jednejzmoskiewskichulic.Gdykorowódzeskortązbliżyłsię,pierwszyzamacho-
wieczdetonowałbombę.Próbajednakniepowiodłasię,acarnieodniósłwięk-
szychobrażeń.Orszakjednakzatrzymałsię,codałoczasisposobnośćdrugiemu
zamachowcowi,którydetonującbombęzabiłsiebieorazcara.Paradoksalnie,naj-
większysukcesNarodnejWoliokazałsięjejniechybnymkońcem,gdyżwrazze
śmierciąAleksandraIIwszystkieorganizacjewpaństwieisłużbybezpieczeństwa
rozpoczęłyszerokozakrojonąobławęnaczłonkówNarodnejWoli.Doroku1883
udałosięosądzić,skazaćipowiesićprawiewszystkichczołowychczłonkówugru-
powania.TymsamymbyłtokoniecNarodnejWoli,jednakzczasempojawilisięjej
naśladowcy,którzynp.dokonaliwspomnianegowcześniejatakunaksięciaAlek-
sandrowicza.Możnarównieżśmiałozałożyć,żewydarzeniazapoczątkowaneprzez
organizacjęprzyśpieszyłyupadekcaratuiwywarłyogromnywpływnarewolucjo-
nistównacałymświecie28.
WpołowieXIXwiekudominującądoktrynąwdziałalnościterrorystycznejbył
anarchizm,któregozwolennicyprzekonanibyliotym,żeinstytucjepaństwowe,
gospodarczeczypolitycznestanowiąnajgorszezło,poprzezktóreobywateltraci
wolność.Celemanarchistówstałasięwięcwalkazszerokorozumianymprzymu-
sem,anadrzędnąwartością—wspomnianawolnośćkażdegoczłowieka.Bylioni
coprawdaodpowiedzialnizawielezamachów(np.zabójstwoprezydentaUSAWil-
liamaMcKinley)aprzezanarchistęLeonaCzołgosza),jednaknurttenniewywarł
zdecydowanegowpływunażadenkraj,wktórymdziałali.
27B.Hołyst,Terroryzm...,wyd.cyt.,s.69.
28B.Hoffman,Oblicza...,wyd.cyt.,s.16.
