Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
MirosławPęczak
zbliżonądojazzowejwokalizy-improwizacjaodnosiłasięzatembardziej
domuzykiniżdosensusłów.Kilkalatpóźniejfreestylerapupowszechnił
sięjakoimprowizacjasensustricto-opierałsięnawymyślanychwtrakcie
występurymach.Publicznośćzaczęłapodziwiaćnietylkoumiejętność
łączeniagłosuzbeatem(podkłademrytmicznym),aleteż(imożeprzede
wszystkim)refleksiintelektraperawtworzeniurymów,któreopowiadały
określonąhistorię.Freestylemożemiećformęraperskiegomonologu,co
częstosięzdarzapodczaskoncertówhiphopowychisłużydonawiązywania
ipodtrzymywaniakontaktuzpublicznością,jednaknajbardziejstosowną
ramądlaimprowizacyjnychpopisówjestbattling,czylinbitwyhiphopo-
we”polegającenarywalizacjiimprowizatorów.Istniejerównieżbardziej
ekstremalnaformarapowejrywalizacji,czylidiss(odsłowadissrespect).
Kilkarodzimychdissówprzeszłodohistorii-choćbyPejakontraLiroy,
PejakontraTede.Zakażdymrazemchodzioto,byjaknajmocniejdopiec
konkurentowi.
WalterJ.OngwswojejksiążceOralityandLiteracypisałonagonistycz-
nymcharakterzezachowańwerbalnych”wkulturzeoralnej:nPismosprzyja
abstrakcji,odrywawiedzęodobszarudramatówludzkiegobytowania,od-
dzielapoznającegoodtego,copoznawane.Oralność,zanurzonawświecie
doświadczeniażyciowego,sytuujewiedzęwkontekścieludzkichzmagań”
29
.
WtymkontekścieOngpodajeprzykładyprzysłówizagadek,któreinicjują
współzawodnictwo,nchłostaniesłowem”
,poniżanieprzeciwnikaijego
matki,copraktykująmłodzieżowegangiJamajczykówwNowymJorku.
nWzajemneprzezywaniesię,typowedlaspołecznościoralnychcałegoświa-
ta-zauważaOng-otrzymałowjęzykoznawstwieamerykańskimspecjalną
nazwę:flyting(fliting)-kłótnia”
30
.Tosamoobserwowalibadaczeterenowi
wplemiennychkulturachafrykańskich,tosamozdarzałosięnadawnych
weselachwosadachirlandzkich,wpolskichwioskachirosyjskichsiołach.
Tosamodziałosięteżpodczaspolskichnbitewhiphopowych”
.Wostatnich
latachzwyczajniejestjużtakintensywniepraktykowanyjakwcześniej.
Pewniedlatego,żehip-hopzeswojąmuzykąwszedłdogłównegonurtu
kulturypopularnej,wdodatkujeszczeskuteczniejniżnowinmiejscy”re-
29Cyt.za:W.J.Ong,dz.cyt.,s.199.
30Tamże.
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
