Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Podstawyteoretycznekonwergencjirealnej
15
przyspieszyćproceskonwergencji,jednakbędziewymagaćdodatkowychdostoso-
wańgospodareknowychczłonków.Tempowyrównywaniapoziomudochodów
międzynowymiidotychczasowymipaństwamiczłonkowskimibędzieistotniezde-
terminowaneróżnicamiwstopniuzaawansowaniatechnologicznego,któreprze-
sądząounijnympodzialepracy.Istniejeryzyko,żeopóźnienietechnologiczne
będzietrudnedoszybkiegonadrobienia,cowsposóbnieuniknionyzmusikraj
dospecjalizacjihandlowejiprodukcyjnejwtradycyjnychdziedzinachwytwór-
czości,wykorzystującychintensywnieniewykwalifikowanąsiłęroboczą.Ponadto
nieodległaperspektywapełnejintegracjiwalutowej,poprzedzonanastępnymsta-
diumprocesunominalnejkonwergencji,możewywoływaćnapięcia,zwłaszczana
rynkuwalutowym,aletakżewzakresiefiskalnym,rzutującenatemporealnej
konwergencji.
1.2.Podstawyteoretycznekonwergencjirealnej
RozszerzenieUniiEuropejskiejo10nowychczłonkóww2004rokujestbez
wątpieniajednymznajwiększycheksperymentówgospodarczychwhistoriitego
ugrupowaniaibyćmożecałejEuropy.Zekonomicznegopunktuwidzeniawłą-
czeniedoUEkrajówEuropyCentralnejiWschodniejozdecydowanieniższym
poziomierozwojuorazinstytucjachgospodarczychwykształconychwsystemie
gospodarkicentralnieplanowanejmasenswówczas,gdyspowodujetoprzyspie-
szeniedynamikiichrozwojuiwnieodległejprzyszłościzmniejszyróżnicewpo-
ziomiedobrobytu.Tozaśzakłada,żewokresieprzejściowymkrajesłabiejroz-
winiętebędąwstanieosiągnąćszybszetempowzrostugospodarczegoiwejśćna
ścieżkękonwergencjirealnej.
Teoriaekonomiidowodzi,żeliberalizacjawymianymiędzynarodowejiwyni-
kającyzniejwzrostobrotówhandlowychźródłemkorzyści,któreprzekładają
sięnawzrostogólnejefektywnościczynnikówprodukcji,cozwiększadochód
narodowykrajówuczestniczącychwwymianie.WgraficznejwersjimodeluSolo-
wa–Swanazrozszerzonąinterpretacjąkapitału,któryobokkapitałurzeczowego
uwzględniatzw.kapitałludzki1[np.Mankiwiin.,1992;Temple,2000;Romer,
2000],oznaczatoprzesunięciefunkcjiprodukcjiwgóręorazewentualniezwięk-
szeniestopyoszczędności,wynikającezewzrostudochodu[Baldwin,1989].Jed-
nakzgodniezlogikąanalizyneoklasycznejtempowzrostuwdługimokresiejest
1PonieważprostymodelSolowa–Swananiebyłwstaniewyjaśnićdużychrozpiętościwpoziomach
dochodówpercapitamiędzykrajami,poszukiwanomodyfikacjiformułymodelowaniawzrostugos-
podarczego.Jednymznurtówtejmodyfikacjibyłowyodrębnieniedodatkowegoczynnikawpostaci
wykształceniaizakumulowanegodoświadczenialudzi,którypotraktowanojakorozszerzeniekapitału
wogóle,wyróżniającjegodwiekategorie:kapitałrzeczowyikapitałludzki.Dużąrolęwtymnurcie
rozważańodegrałapracaR.Lucasa[1988],którypowiązałpoziomproduktunarodowegonietylko
zzasobemkapitałurzeczowego,aleiludzkiego.Odtegoczasuzasóbkapitałuludzkiegostałsię
istotnymczynnikiemwyjaśniającymzarównowzrostproduktunarodowego,jakijegopoziom.