Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wrozdzialepierwszymksiążkiprzedstawionopolskiereakcjenaogłoszony
w1946rokuplanG.Marshalla,projektamerykańskiejpomocydlakrajówznisz-
czonychwwynikuIIwojnyświatowej.Początkowobyłytoreakcjewzględniepo-
wściągliwe,wyczekującenabiegwydarzeńmiędzynarodowych4.Polskiekołapo-
litycznewstępniebyłyzainteresowaneofertąamerykańską,jednakpootrzymaniu
wyraźnychwskazówekzKremlazrezygnowałyzuczestnictwawplanieMarshalla.
Dopierowtedykanałamiprasowymizaczętoujawniaćrzekomoprawdziweoblicze
planówamerykańskichwobeckrajówprzyjmującychpomocmarshallowską,które
określanomianem:uzależnienia,podporządkowania,podboju,zawłaszczenia,ana-
wetzakuciawkajdany.Takąretorykąposługiwałysięnajważniejszewtymczasie
dziennikiitygodnikiorazmiesięcznikiwładzyludowejwPolsce,doktórychnale-
żyzaliczyć:nTrybunęLudu”,nŻycieWarszawy”,nRobotnika”,nŻycieGospodar-
cze”,nNoweDrogi”,nChłopskąDrogę”,nNoweCzasy”,nTygodnikWarszawski”,
nTrybunęWolności”.Nawetperiodykomnaukowym:nSprawyMiędzynarodowe”,
nPrzeglądZachodni”,znanymwpóźniejszychlatachzbardziejobiektywnych
irzetelnychanaliz,udzieliłasiętegotypuargumentacja.Trudnowięcsiędziwić,
żepodkonieclatpięćdziesiątychwdyskusjachpolskichpolitykówidyplomatów
oceniono,żejakdotejporykrytykapojawiającasięwprasiepolskiejwymierzona
winicjatywyintegracyjnebyłaczęstoprymitywnaischematyczna5.
WdalszejczęściIrozdziałupracyocenionopierwszeinicjatywyintegracjieu-
ropejskiej:EuropejskąWspólnotęWęglaiStali(EWWiS)orazEuropejskąWspól-
notęObronną(EWO).WtymokresiewPolscezachodnioeuropejskiekoncepcje
zjednoczeniowepostrzeganebyłypoprzezpryzmatideologicznychkryteriów.
Wwarunkachzimnowojennejrywalizacji,wpowołaniuEuropejskiejWspólnoty
WęglaiStaliupatrywanoingerencjęUSA.WPolscerządzonejprzezkomunistów,
pierwsząpowojenną,europejskąkoncepcjęzjednoczeniowąutożsamianozprzybu-
dówkązbrojeniowąNATO,wramachktórejWaszyngtontworzyłbazyekonomicz-
nedlaNATO,skądmiałnastąpićataknaZSRR,apodrodzenakrajedemokracjilu-
dowej,wtymPolskę.PodobneopiniewyrażanonatematstworzeniaEuropejskiej
WspólnotyObronnejipowołaniaarmiieuropejskiej.Zakładano,żeprzypomocy
armiihitlerowskiej-tylkowinnymodcieniumundurów-EuropaZachodniaza-
mierzałarozbićwspólnotępaństwsocjalistycznych.
Rok1957byłzwieńczeniemdziałańorędownikówprocesówintegracjieuropej-
skiej.PodpisanewmarcutegorokutraktatyrzymskieoEWGiEuratomiebyły
praktycznympotwierdzeniempostępównadrodzedojednoczeniasięEuropyZa-
chodniej.StanowiłyrównieżimpulsdorozszerzeniazasięguterytorialnegoWspól-
negoRynkuokolejnekraje,atakżezakresutychdziałań.Inicjatywytewkolejnych
latachwyznaczyłynowykierunek,tymrazempogłębianiawspółpracypolitycznej
4ArchiwumMinisterstwaSprawZagranicznych(dalejAMSZ)Zespół15Gabinetministra
(1945-1951),wiązka9,teczka94,RozmowaministrasprawzagranicznychZygmuntaModzelew-
skiegozkorespondentemPAPostosunkurządupolskiegodoplanuMarshalla-zdnia24listopada
1947.
5PolskieDokumentyDyplomatyczne(PDD),red.K.Ruchniewicz,K.Szumowski,Blusztajn
doWiniewicza,OreakcjiPolskinautworzenieEWGiEuratomu,notatkaz2kwietnia1957.
8
