Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OdWydawcy
Pierwszawojnatonieprehistoria.Chociażniktznasjej
niepamięta,wyrastamywprostzjejdylematów
irozstrzygnięć.Przedstulatyzaczęliśmyzbiorowo
określaćswójstosunekdopotencjalnegopaństwa;
dosąsiadów-zaborców–wsytuacji,gdyfakt,żebyli
najeźdźcami,zdawałsięjużniecoblednąć;dowłasnych
wizjilepszejprzyszłości.Polacygotowibylisięwtedy
zgodzić,żebezwojnyniebędzieRzeczpospolitej,
azatem–żewojnaniejesttylkozłem.Stanęlijednak
wobecnajcięższegodoświadczenia.
Tawojnatoprzełompolskiegolosu.Wcześniej
przemielanynadrobne,inaczejprzezkażdego
zzaborców,pojejzakończeniu–ruszyłpoponad
stuleciu,gwałtowniezbierającswedrobinywspójną
całość.Gdyteraz,od25lat,Polskaniepodległamoże
wnieskrępowanysposóbdookreślaćswątożsamość,
powinnawracaćdopoprzedniegoćwierćwiecza(1914–
39),wktórymnasiprzodkowiewykuwalijązzaborczej
nierzeczywistości.Wykulitak,żeprzetrwałaiIIwojnę,
iPeerel–długiepółwieczeosłabiającychjąideologii.
WsensiemilitarnymIwojnadlaPolskibyławyłącznie
nieszczęściem–niosłakataklizm:śmierć,wypędzenie,
ruinę.Polskiżołnierz,nowajakośćpopoprzednim
stuleciu,to–przynawetwzorcowejwaleczności–byt
raczejsymboliczny.Choćkażdyówczesnysojusz,wimię
któregowalczył,byłdwuznaczny,skutecznośćbitewna
działałajednaknarzeczpostulowanejpaństwowości.
Finalnierozstrzygałoniejwymiarspołecznyipolityczny
wojny–determinacjawzbiorowymzdobywaniu
podmiotowościnarodowej.Zniejnarodziłosiępaństwo.
PrzedstawiamykluczowedlawspółczesnejPolskilata
1914–18,widzianeprzeztych,którzyokreślilinastające
potem,naszewspólnestulecie.Zbiorowypolskidziennik
tamtegoczasuprowadziprzezkolejneetapy
rzeczywistościwojennej;nanaszychziemiach
wyznaczałaswepolabitewne,aleteż–wnastępujących
posobieodsłonach–inaczejzapowiadałamożliwe
