Зміст книги
перейти до управління читачемперейти до навігаціїперейти до деталей бронюванняперейти до зупинок
10
RozdziałI:Oczymjesttaksiążka?
zrobićzarównoznaukowegoobowiązku,jakiwtrosceoprzyszłegoczytelnika
swoichrozważań.JakpiszeMagdalenaDanielewiczowawewstępiedoVerba
Polonaabscondita:
Wjęzykoznawstwie,awłaściwiewcałejnaucezfilozofiąnaczele,rzeczą
absolutniepodstawowąjestwłaściwewyodrębnienieprzedmiotuopisu.
Chodzibowiemoto,żebyopisywaćto,cojest,anieto,czegoniema.
Studiumniebytu,choćbybyłonadwyrazuczoneirygorystyczne,aprzy
tympiękniesformalizowane,jestznaukowegopunktuwidzeniazupeł-
nienieinteresujące.(Bogusławski,Danielewiczowa2005:8)
Wprzypadkutematu,którypodejmuję,niejesttozadanieoczywisteiwy-
magadokładnegoprzedstawienia.Przedmiotemzainteresowaniauczyniłam
wyrażenia,któremogąwystąpićwfunkcjiodpowiedzinapytanierozstrzyg-
nięciaimająwartość,która,ujmującrzecznajbardziejogólnie,odpowiadajed-
nostkomtak,nie,chyba.Nietworząonejednorodnejgrupy,którejmożnaby
przypisaćprecyzyjnącharakterystykę-niesązatemkategoriąwrozumieniu
językoznawczym.Stanowiąjednakklasę,którapełniwkomunikacjijęzykowej
określonąfunkcjęimożnastworzyćogólnyopissemantycznypodzbiorów,
którewchodząwjejskład.Decyzjaorezygnacjizopisudopowiedzeńjako
częścimowypodyktowanabyłakilkomawzględami,jednakżefundamentalne
znaczeniemiałcel,jakisobiepostawiłam:opisklasyfunkcjonalnejwper-
spektywiediachronicznej,zeszczególnymzwróceniemuwaginaprzemiany
wobrębietegozbioruoraznagenezęposzczególnychjednosteki/lubwyrażeń.
Wszelkichustaleńdokonujęzatemnapodstawiemateriałuwspółczesnego
ihistorycznego.Takiepodejściedajemożliwośćczynieniapewnychuogólnień
odnoszącychsiędopolszczyznywogóle,nietylkodowybranegopoziomu
synchronicznego.
Niebezznaczeniadlaogląduinteresującychmniefaktówjęzykowychjestteż
to,żewostatnimpółwieczubadanianadtzw.wyrażeniamifunkcyjnymidopro-
wadziłydowielunowychustaleńi,cojeszczeistotniejsze,kazałyzrewidować
dotychczasowesądy.Intensywnyprzyrostwiedzylingwistycznejnadanytemat
stawiabadaczawdwoistejsytuacji:zjednejstronypozwalatonaweryfikację
własnychhipotez,ułatwiapodejmowaniedecyzji,zdrugiejzaś-onieśmiela
iprzytłacza.Możnabywięcpowiedzieć,żeczynniki,któremuszęuwzględnić,
zakreślającpolebadawcze,pochodzązróżnychpoziomów.Powinnambowiem
odnieśćsiędoprzeszłościiteraźniejszościjęzykaorazdodanychjęzykowych
ijęzykoznawczych.
Przedstawianapracaniedotyczy,jakwspomniałam,wswympodstawowym
zrębie,jasnookreślonej,jużnazwanejwbadaniachjęzykoznawczych,kategorii.
Wrefleksjinadkategoryzacjąwyrażeńjęzykowychodzawszezwracanoprzede
wszystkimuwagęnaistnieniezbiorówwyrażeńodnoszącychsiędotego,oczym
