Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozdziaŁ1.pSychologiaUzależnień
uzależnienietoniejakowypadkowamocysubstancjiuzależniającej
imocy,jakąpodmiotjestskłonnyjejprzypisać.Inaczejmówiąc,toocze-
kiwania,jakiemadanaosobacodoefektówdziałaniasubstancji(awięc
sposóbmyśleniaipostawyosoby)sprawiają,żebudujesięmotywacjado
dalszegozażywania.Takiespojrzeniejestcharakterystycznedlawie-
ludoświadczonychpsychoterapeutówuzależnień(Peele,1998;Twerski,
2001;Guerreschi,2006;Grzegorzewska,Cierpiałkowska,2018).
Niewątpliwieoczekiwaniaczłowiekadotyczącesubstancjimająpod-
łożebiologiczne(np.mezolimbicznyukładdopaminergiczny),jednak
pozostającwyłącznienatymgruncie,musielibyśmyprzyjąć,żejedyną
odpowiedniąformąpomocyjestfarmakoterapia.Gdybytakaistniała
imogłaUwyleczyć”mózg,takbypacjentdobrzekierowałswoimzachowa-
niem,tobyćmożepsychologiczneścieżkiterapiiodeszłybywzapomnie-
nie.Jednakjakdotądtaksięniestało–wciążważnejesttakżeUleczenie”
umysłuipomaganiepacjentowiwodzyskiwaniuwładzynadwłasnym
mózgiem.
Zwrócenieuwaginapsychicznycharakteruzależnieniapozwalapo-
szerzyćmyślenieotym,odczegomożnasięuzależnić.Jużdośćdaw-
nopsychoterapeuciuzależnieńzauważyli,żeprzedmiotemuzależnienia
możebyćnietylkosubstancja,aleteżinnyobiekt(zachowanieczyrela-
cja),oiletylkoczłowieknadajemusubiektywnieistotneznaczenie(Peele,
1998).Znaczenietomożebyćzwiązanenaprzykładzbudowaniemrela-
cji,zaspokajaniemważnychpotrzebczydoświadczaniemodpowiednie-
goobrazusiebie.Danyobiektniestajesięzatemprzyczynąuzależnienia
tylkodlatego,żedostarczagratyfikacji,aleteżdlatego,żekontaktyznim
rozwijająsięwcałycyklpotrzebiznaczeń.Oddziaływaniaobiektuuza-
leżnieniazmieniająbowiempostrzeganieprzyczynwchodzeniawrelację
ztymobiektem.Wkontakcieznimosobastopniowouczysiętakinter-
pretowaćróżnesytuacjeinterpersonalne,abyzaspokajaćważnepotrze-
byiosiągaćobrazsiebiebardziejzgodnyzoczekiwanym.Naprzykład
człowiek,którywchodzidokasynaalbozaczynagraćnaautomacie,na
początkumożemazamiartylkodobrzesiębawićalbospróbowaćszczę-
ścia.PotemjednakstopniowochcecorazbardziejUpoczućsięsobą”,do-
świadczyćstylużycia,któryzbliżagodojegowyobrażeniaszczęścialub
odrywaodtego,cojestwnimmałowartościowe.
26
