Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
PrzezdwiedekadyistnieniaIIRzeczpospolitejPolacybudowalipań-
stwo,któremogłobybyćzdolnedoobronyprzedzakusamiwrogów.Już
wchwilizamknięciaobradkonferencjipokojowejwParyżuprzewidywano
nowykonflikt,wyrastającym.in.zniezadowoleniazpodjęciapodczasniej
ostatecznychdecyzjiterytorialnych.Irzeczywiście,ostatecznezałamanie
systemuwersalskichdelimitacjinastąpiłojużpodwudziestulatach,wraz
zwybuchemnowejwojny.Tazaśprzyniosłazmienionyterytorialniekształt
państwapolskiego,przesuwającjegogranicenazachód.Wśródinnych
ziemprzynależnośćpaństwowązmieniłowówczasPomorzeZachodnie.
PrzezwielelatpozakończeniuIIwojnyświatowejfunkcjonowałoono
jakojednaz„ZiemOdzyskanych”.Powszechniepodkreślano,żeprzy-
bywającytamPolacyczująsięjak„usiebie”,nadawnejsłowiańskiej
ziemi.Sugerowano,żePolakówzPomorzemZachodnimłączywięźmają-
casweźródłowdawnejprzynależnościdotegosamegopaństwa,afakt
włączeniagodoPolskiuznawanoniemalzaspełnieniemarzeńspołe-
czeństwa,realizacjęodwiecznegocelu.Pomimowieluobawotrwałość
nowychgranic,silnewówczasnastrojeantyniemieckiewspołeczeństwie
mogłypowodowaćdośćpozytywnyodbiórtegotypusformułowań,nawet
jeślizdawanosobiesprawęzwieluprzekłamań.
Pojawiasięjednakpytanie,nailePolacymoglibyćprzygotowanidoza-
chodzącejzmiany,jakiemiejscezajmowałoPomorzeZachodniewichświa-
domościjeszczeprzedwybuchemIIwojnyświatowejwokresieDrugiej
Rzeczpospolitej.Jakiegorodzajubyłotozainteresowanie–przyjmując,że
istniało–icojewywołało:chęćekspansjipolitycznej,gospodarczej,poczucie
łącznościhistorycznejczyfascynacjakulturą?Trzebapamiętać,żeniewiele
byłoczynników,któremogływpozytywnysposóbinspirowaćdotakiego
zainteresowania.Polska,zmuszonadoobronytraktatuwersalskiegojako
gwarantajejniepodległości,nawetwkonfrontacjizrewizjonistycznąpostawą
Niemiecoficjalnierezygnowałazroszczeńdoterytoriówpostulowanych,
któreniezostałyjejprzyznanew1919r.,wtymzziemlęborskiejibytow-
skiej.Nietylkonegatywnapostawazachodniegosąsiada,alerównieżroz-
sądekkazałyszukaćnowychkontaktówgospodarczych,bywtensposób
5
