Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Klimat
Zmianaklimatuzagrożeniem
dlanaszegorolnictwa
4
Fot.A.BrunoSzara
Zmianyklimatuwiązaćsięmogązgwałtownymizjawiskamipogdowymi.
Bezśnieżnezimy,wczesnawegetacja
wiosennazmajowymiprzymrozkami,
okresysuszyprzerywanegwałtowny-
miburzamiorazdodatnietemperatury
panującepodczasświątBożegoNaro-
dzeniatozjawiskawywierająceodkil-
kulatnegatywnywpływnaśrodowisko
orazspołeczeństwo.Klimatzmieniałsię
zawsze–razbyłocieplej,razchłodniej,
innymrazemdominowałysusze,apo
nichnastępowałokilkalatmokrych.
Jakiemogąbyćkonsekwencjezjawisk,
którychjesteśmyobecnieświadkami?
klimatu.Wówczasspadłaznacznieak-
tywnośćsłonecznaiwszystkowskazy-
wałonakolejnąepokęlodowcową.Co
sięzatemstało,żenaszklimatpodążył
wzupełnieodwrotnymkierunku?Aby
odpowiedziećnatopytanie,należyza-
poznaćsięzterminemglobalneocieple-
nie,aobecniewłaściwymokreśleniem
jestzmianaklimatu.
Cooznaczaterminzmiana
klimatu
Ociepleniaklimatuniedasięzmierzyć
jednąmiarą.Jestnimzarównowzrost
temperaturypowietrza,rosnącypoziom
światowegooceanu,jakizanikpokrywy
lodowejnabiegunach,aprzedewszyst-
kimzawartośćgazówcieplarnianych,ta-
kichjakparawodna,dwutlenekwęgla
orazmetan.
Faktemjest,żepomimomniejszej
ilościmetanuwatmosferzeniżdwutlen-
kuwęgla,jegowpływnaociepleniejest
wielokrotniesilniejszy.Wprzeszłościilość
gazówcieplarnianychniebyławartością
stałą,cowynikałozprzyczynnaturalnych
iwpływałonazmianytemperatury.Jed-
Klimatkiedyśidziś
Naprzestrzeniwiekówklimatkształto-
wałaaktywnośćsłoneczna.Kiedybyła
duża,notowanowzrosttemperatury
(wokresienazywanymśredniowiecz-
nymoptimumklimatycznymskolonizo-
waliśmyGrenlandię).MiędzyXVIaXVIII
wiekiemnastąpiłspadekaktywności
słonecznej,któryzaowocowałmałą
epokęlodowcową.Kolejne,niewielkie
ociepleniewystąpiłowokresiemiędzy-
wojennym.Wlatach1960–1970nastała
globalnapanikawieszczącaochłodzenie
nakobecnywzrostichilościjestwielo-
krotnieszybszyniżkiedykolwiekwprze-
szłości,corównieżmaodzwierciedlenie
wintensywnościociepleniawprzeciągu
jednegowiekunatleznanejnamhisto-
rii.Zwyklebyłotak,żeocieplenierzędu
10Ctrwałokilkatysięcylat.Tymrazem
nastąpiłotonaprzestrzeniwieku.
Dziświadomo,żetowzrostkoncen-
tracjigazówcieplarnianychprzyczynił
siędowzrostutemperaturynaZiemi.
Między1980a2000rokiemocieplenie
postępowałodośćstabilnie–tempera-
turawzrosłao0,30C.Podobnywzrost
wystąpiłwkolejnymdwudziestoleciu.
Wtamtymokresiezauważyliśmy,że
zimysącorazcieplejsze–BożeNaro-
dzeniecorazczęściejbyłopowodzie
aniżelipolodzie.Zkoleiw2010r.wkli-
macienastąpiłowielkietąpnięcie.Polska
zmagałasięwówczaszpowodziąstu-
lecia.Byłtoostatnirok,którywEuropie
Środkowejprzyniósłwielkoobszarowe
powodzie.Przezkolejne3latawokre-
sieletnimpojawiałasięsusza,którana
głównychrzekachustanawiałanowemi-
nimalnestanywódnawodowskazach,
natomiastzimybyłyjeszczezimneiś-
nieżne(wtedyjeszczeniemieliśmypew-
ności,żetowinazmianklimatu).Od
2014r.zimysąnadzwyczajłagodne,
częstobezśnieżne.Jeszczekilkanaście
lattemupoczątekwiosnycharaktery-
zowałsiępowodziamiroztopowymi.
Wostatnichkilkulatachbrakwiosenne-
gotopnieniapokrywyśnieżnejwpływa
negatywnienakondycjęnaszychrzek,
atakżewódgruntowych.Okreswege-
tacjikażdegorokuzmagałsięzsuszą
zmałymiwyjątkami(wiosna2014r.na
południukrajuprzyniosłazagrożenie
powodziowe;schyłeklataorazjesień
2017r.napółnocykrajuobfitowały
wmonsunoweopadydeszczu).Wcen-
trumkrajususzazaznaczyłasięw2011r.
itrwadodziś.Dopierood2010r.ujrze-
liśmynawłasneoczy,żenaszklimat
ulegazmianom.Wówczaswzrosttem-
peraturyznacznieprzyspieszył,awkon-
Poradniksuszowy
PublikacjaspecjalnamagazynurolniczegoAgroProfl
