Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
JANDOROSZEWSKI
tośrodekdającyrównocześniemożliwośćporozumieniapomiędzyludźmi
oróżnymwykształceniu,mającychróżnezadania,celeżycioweikonkretne,
związanezokreślonymidziałaniami,którelekarzmawykonywać.Możliwe
jesttotakżedziękitejwłaściwościjęzyka,żeprzenosioninformacjedoty-
czącenietylkofaktycznychstanówrzeczy,różnychobiektówfizycznych,lecz
takżestanyemocjonalneorazchęci,życzeniaiżądaniaipacjenta,ilekarza.
Dziękitymwłaściwościomjęzykanaturalnegolekarzmożezpacjentemsku-
tecznieporozumiewaćsię,podwarunkiemżelekarzdobrzeposługujesię
tymnarzędziem.
4.Komunikacjalekarz–pacjentjakosystemznaków
Możnawyróżnićdwaaspektyzastosowaniajęzykawmedycynie–poznaw-
czy,wykorzystywanyprzybadaniupacjentaiustalaniusposobuleczenia,oraz
intencjonalny,tj.zastosowaniejęzykadoprzedstawianiażyczeńwstosunku
dopacjenta.Obarodzajezastosowaniajęzykazpunktuwidzeniajęzykowo-
teoretycznegopolegająnawykorzystaniuróżnegorodzajuznaków8,wsensie
semantykiogólnejczysemiotykilogicznej,tj.znakówspontanicznychiza-
mierzonychorazjęzykowychipozajęzykowych.Lekarzwykorzystujeznaki
spontaniczniewysyłaneprzezpacjenta,aleiznakizamierzone,jaknaprzy-
kładodpowiedzinapytania.Zdrugiejstronylekarzteżprzekazujepacjentowi
obarodzajeznaków–spontaniczneizamierzone.Wszystkierodzajeznaków
idodatkowoznakiparajęzykowesłużądouzyskaniaskutku,jakimjestroz-
szerzonainformacjapolegającanazmianiestanuuczuciowegouodbiorcy
znaku,atakżezmianiestanuwiedzyizmianiestanuintencjonalnego.Zara-
zemnadawcaznakumusisięorientować,chcącdziałaćracjonalnieicelowo,
jakieskutkiwywołaznakprzezniegowysłany(np.wypowiedź).
Interpretacjaznakówpoleganawyróżnieniuwzajemnienasiebieod-
działującychzjawisk,któresąniejakołańcuchemkorelatówdanegoznaku.
Wprzypadkuobjawówpodmiotowychbezpośrednimkorelatemjestzjawi-
skopsychiczne,którejestzwiązanezokreślonym(choćniezawszeznanym)
zjawiskiemsomatycznym.Jeślinaprzykładpacjentmówi,żeczujebólzlo-
kalizowanywjakiejśokolicy,tolekarzrozumie,żepacjentjestświadomy
obutychzjawiskiwwiększymstopniuzwracauwagęnajednolubnadru-
8J.Kotarbińska,Zzagadnieńteoriinaukiiteoriijęzyka,Warszawa1990.
