Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WiarygodnahistoriastudniNeptunapojawiłasięporazpierwszydopie-
Studnia
row1937rlwartykuleHelmutaCarlawnZeitschriffürKunstgeschichte”l
Neptuna
Trudnowytłumaczyć,dlaczegoustaleniaCarlaniesąwżadensposóbuwzględ-
nianewtekstachreklamowychiinnychpopularnychpublikacjachlJeślicho-
naDługim
Targu
wGdańsku
dziofaktyhistoryczneniniejszytekstopierasięzasadniczowłaśnienausta-
leniachHelmutaCarlainapublikowanychprzezniegoaktachzgdańskiego
archiwummiejskiego3l
Wiemy,żestudniaNeptunamiałanaplacuprzedDworemArtusaswoją
poprzedniczkęlWzapisiez1549rlpojawiająsięskąpeinformacjeostudni
naDługimTargu(nupdemmarkte”)lNiewiadomojednak,jaktastudnia
wyglądała,zapewnechodziłoozwyczajneujęciewody(Röhrkasten)byćmoże
ozdobioneelementamidekoracyjnymizmetalulWniosektakimożnawysnuć
zadnotacjinatematnsnycerzarobiącegowcynietuprzystudni”(nSnitzervor
tynhiertomBorne”)(dokument1-Carl,sl162)lStudniataniemogłajednak
sprostaćrosnącymambicjommiastawzakresiereprezentacjilOkoło1600rl
wszczytowympunkciepotęgiibogactwaGdańskprzeżyłrównieżogromny
boombudowlanylWielkimprzedsięwzięciembyłarozbudowamiejskiego
systemuobronnego,któryyuczyniłzGdańskajednoznajsilniejumocnio-
nychmiastEuropy,aintensywnośćaktywnościbudowlanejwmieściedajesię
porównaćtylkoznielicznymimiastamiówczesnejEuropylBudowlerepre-
zentacyjne,takiejakBramaWyżynna(1586-88),ratuszstaromiejski(1587-
1595),WielkaZbrojownia(1600-1612),BramaDługouliczna(1612-1614),
czyprzebudowanywówczasratuszgłównomiejski(1593-1596)iDwórArtusa
(1616-1617),atakżeliczne,wspaniałebudowleprywatnedodziśdeterminują
wyglądśródmieścia4lBudowanowejstudniprzedDworemArtusamusibyć
rozpatrywanawłaśniewtymkontekściel
Wydajesię,żegdańskaRadazajęłasiętąkwestiąokoło1600rlNiedatowa-
nylistlubeckiegozłotnikaJacobaKordesadoRady,któryHelmutCarldatu-
jenalataokoło1603-1605,zawierapropozycjęwykonaniaozdobnejstudni
ozdobionejbrązowymirzeźbami5lFigurymiałyprzestawiaćpostaciezanty-
cznejmitologiilChoćdzisiajpomysłtenmożesięnamwydawaćmałoorygi-
3HelmutCarl,DerNeptunbrunnenaufdemLangenMarktzuDanzig.SeineEntstehungund
Geschichte,nZeitschriffürKunstgeschichte”nr6,1937,sl147-170lJeśliniepodanoinaczej,
wszystkiepowołanianaźródłaodnosząsiędoaneksuźródłowegotegoartykułulWłasnych
badańarchiwalnychwGdańskunapotrzebytegoartykułuniemogłemniestetyprzeprowadzićl
Wolnoprzypuszczać,żepewneniejasnościdasięrozwiaćdziękidalszymposzukiwaniomarchi-
walnymwGdańskuiAugsburgu,pomimostrat,którearchiwumgdańskieponiosłowtrakcie
ostatniejwojnylOpublikowaneprzezCarlaźródłasądziśdostępnetylkowczęścilNieocalały
aktaUrzęduBudowlanego(sygnl300,8)idecyzjeRady(sygnl300,11)zachowanesąnatomiast
aktaKamlarii(sygnl300,12)iaktaodnoszącesiędosprawsztukiinauki(sygnl300,36)lPorl:
ArchiwumPaństwowewGdańsku.Przewodnikpozasobiedo1945roku,opraclCzesławBiernat,
Warszawa1992lDziękujęMałgorzacieOmilanowskiejiOldzeBroniewskiejzatęinformacjęl
4Cuny,DanzigsKunstł;Bartetzky,DasGroßeZeughaus,passim,zwłaszczasl16inl
5Carl,DerNeptunbrunnen…,sl148lNiestetylisttenniezostałopublikowanywaneksiel
7
