Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
nychinformacjizawieraurzędowakorespondencjawojskowa,któraobejmuje
lata1806-1831,jednakwiększośćpochodzizokresupowstania22.
4.OsobnagrupaobejmujeróżnegorodzajuwłasnoręcznenotatkiKruko-
wieckiego,główniezokresupopowstańczego,ocharakterzepolemicznym,lub
brudnopisy,którezapewnemiałymubyćpomocnewpracynadnigdynieza-
czętymidziełamiczyteżpamiętnikami23.Niemająonejednaktakdużejwar-
tościdlahistoryka,jaktewymienionewyżej.Kładziesięnaniecieniemupa-
dekpowstanialistopadowegoorazosobistakatastrofaKrukowieckiegojako
żołnierzaipolityka.Pełnezawiścioraznienawiściatakipodswymadresem
hrabiapoprostuodreagowywał,przelewającnapapierswereplikiichowającje
udoszuflady”
.Nawszystkoinawszystkichpatrzyłprzezpryzmatswejosobi-
stejklęski,toteżjegosądyzwiązanezwydarzeniami1830-1831rokunależy
traktowaćzdużymdystansem.
Pozostałejednostki24zawierajągłówniearchiwaliaoznaczeniudrugo-
itrzeciorzędnym,choćitammożnaznaleźćprzydatneinformacje25.
Archiwaibibliotekikrajowe,pomimobolesnychstratwojennych,zawierają
znacznąilośćmateriałówźródłowychdotyczącychpowstanialistopadowego.
Największąwartośćdlahistorykategookresuposiadająoczywiścieźródławy-
tworzonewtrakcierozgrywającychsięwydarzeń.WbadaniachnadosobąKru-
kowieckiegojesttoelementododatkowymznaczeniu.Wprzeciwieństwiebo-
wiemdoźródełwytworzonychpodłuższymupływieczasu,zwłaszczawszelkie-
gorodzajuwspomnieńipamiętników,nienosząonepiętnaczarnejlegendyge-
nerała.PozwalajązatembardziejobiektywniespojrzećnadziałalnośćKruko-
wieckiegowlatach1830-1831.
Niestetyniewielezachowałosiędziennikówprowadzonychprzezuczestni-
kówlubświadkówwydarzeńzlatpowstaniaiwojnypolsko-rosyjskiej.Wzbio-
rachBibliotekiJagiellońskiejznajdujesiędiariuszksiędzaPawłaRzymskiego
zczasówpowstania26,natomiastwBibliotecePolskiejwParyżudziennikPio-
22BUW,560,uRóżnepapierywojskowe”zebraneprzezJanaKrukowieckiegodotyczącedziałańwo-
jennychzlat1807-1831,vol.I-III(powstanialistopadowegodotycząfascykułyIIiIII).
23BUW,577,uUrywkipamiętnikówgen.JanaKrukowieckiego”orazuLuźneuwagiimyśli”;BUW,
578,Drobnenotatki,zapiskiiwyciągigen.JanaKrukowieckiegozpismzagranicznychdotyczące
roku1830/1831;BUW,579,uFragmentydohistoriiwojskapolskiego”;BUW,580,Wypisyiwycinki
treścipolitycznejihistorycznejzksiążekorazczasopismpolskichiobcych,robioneprzezJanaKru-
kowieckiego.
24Pełenwykazzob.bibliografia.Pewnymuzupełnieniemmateriałówzebranychwarchiwachibi-
bliotekachstałysiędrobnecymelia,któreznajdująsięwposiadaniupotomkinigenerała,AnnySuli-
kowskiejzWarszawy,zaktórychudostępnienieserdeczniejejwtymmiejscudziękuję.Dotycząone
główniesprawrodzinnychKrukowieckichiSulikowskich,choćjestteżkilkadokumentówzwiąza-
nychzesłużbąwojskowągenerała,np.oficjalnezwolnienieKrukowieckiegozesłużbyz1836r.Dalej
wpracycytujętemateriałyjakoZbiórSulikowskich.
25Bardzointeresującesąnp.wspomnieniaAleksandraKrukowieckiegonatematojca,stanowią-
cewłaściwiejedyneźródłonatematrodzicówgenerałaorazjegodzieciństwaiwczesnejmłodości.
Jesttojednakwdużejmierzebardziejodbicierodzinnychopowieściniżefektsamodzielnychposzu-
kiwańAleksandrawceluzbadaniahistoriirodu.Zob.BUW,581,k.1-20;BUW,582,k.23-40.
26BJ,6991/I,ks.PawełRzymski,Treśćwypadkówod29XI1830-XII1831.Fragmentopublikował
W.Lewandowski,Nocz15na16idzień16sierpnia1831,ZeszytyNaukoweUniwersytetuMiko-
łajaKopernikawToruniu,NaukiHumanistyczno-Społeczne,1957,z.1,s.111-121.
