Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
byłimniejednokrotniebliższyibardziejnznany”5niżnowoprzybyłym
chrześcijańskimmisjonarzomikonkwistadorom6.
Cywilizacyjnybilansubiegłegowiekuprzyniósłzesobąjeszczecięższy
rachunekwin,ujawniającnietylkoniszczącypotencjałdwudziestowiecz-
nychideologii,leczisamejmyślieuropejskiej,skażonejlogikąprzemocy.
Ztychdziejowychdoświadczeńpowojniepróbowanowyciągnąćwnioski
inicdziwnego,żedźwigającejsięzwojennychzgliszczEuropieRobert
Schumanmówiłprostowoczy,iżpowinnabyćonaraczejnwspólnotą
kulturyniżzwiązkiemwojskowymalbojednościąekonomiczną”
.Idącmu
wsukurs,DenisdeRougemontwswymLiścieotwartymdoEuropejczy-
kówstwierdzał,żeEuropajestprzedewszystkimnfaktemkulturowym”7.
Wanalogicznymtoniewypowiadalisięnamiędzynarodowychforach
JanPawełII8czyobecniepapieżFranciszek.
Europazostałaporwanaraz,aleto,cosięstałowwymiarzemitycz-
nym,niezatrzymałosięnajednymakcie,przeciwnie-byłoprocesem
zachodzącymwcałejrozciągłościeuropejskichdziejówitrwaononadal.
Europabyłazwodzonaikuszonaprzezrozmaiteideeiideologie,zktó-
rychjedyniewXXwiekukomunizmifaszyzmzapisałysięnajbardziej
krwawymiliterami.Dajedomyślenia,żewszystkieone-niebacząc
naichzatruteowoce-zrodzonezostaływłoniecywilizacjizachodniej,
5
Por.np.R.Pannikar,TeUnknownChristofHinduism(1964).
6
nIndianiezasługiwalinaśmierćniedlatego,żeniebylichrześcijanami,leczdlatego
żeokazalisięowielebardziejchrześcijańscyodsamychchrześcijan.okrucieństwo,
zjakimdziałali,orazskładaneprzeznichofiaryzludzibyłytrudnedozaakcep-
towanianieprzezwzglądnaludzkiewspółczucieczymoralność,aleztejsamej
racji,iżichokrucieństwodawałoświadectwoniemiłosiernościichbogóworaz
potędzeichwiary.PotęgataobnażyłaniedowiarstwoHiszpanówiośmieszyła
całązachodniąkulturę,dlaktórejjedynąreligiąkryjącąsięzahipokryzjąbył
pieniądzihandel.SwąniezłomnąbogobojnościąIndianieoskarżylizachodni
rozumosprofanowaniewartości.Hiszpanieniebyliwstanieznieśćichfanatyzmu
dlategowłaśnie,iżwichwłasnychoczachkompromitowałidemistyfikowałcałą
zachodniąkulturę(ztychsamychpowodówniedoprzyjęciajestdlanasdzisiaj
islam).Zbrodniatoniewybaczalna,tenzaś,ktosięjejdopuszcza,zasługujejedynie
nazgładzenie”
.Zob.J.Baudrillard,Przejrzystośćzła.Esejozjawiskachskrajnych,
przeł.S.Królak,Warszawa2009,s.148-149.
7
D.Rougemont,ListotwartydoEuropejczyków,dz.cyt.,s.35.
8
Np.PrzemówieniewUNESCoWimięprzyszłościkultury…(2.06.1980).Także:
JanPawełII,Pamięćitożsamość.Rozmowynaprzełomietysiącleci,Kraków2005.
9
