Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UstanowionywdrugiejpołowieXVIIIwiekumodelroman-
tycznegohellenizmuWinckelmannazdeterminowałmyślenie
m.in.Goethego,Schillera,HeglaiWalteraPatera,któreszcze-
gółowoopisujęwdrugimrozdziale1.Wyznaczałbowiemstatus
sztukigreckiejjakoperfekcyjnejwswojejharmonii,spokoju
iadekwatności.ZdaniemPatera,zadłużonegowWinckelman-
nowskimmyśleniuogreckiejdoskonałości,nsztukawspółcze-
snapozostajewstanieciągłejwalki,bywyrażaćmyślipoza
samąsobą”,podczasgdywdzielesztukigreckiejnnieistnieje
nicpozajegowłasnąsłusznością.Umysłzaczynasięikończy
wskończonymobrazie”2.Winckelmannwiązałnsłuszność”
greckichdziełsztukizdowartościowaniemformtwardych,
nmęskich”,prostych;bryłoskończonymkształcie,któregwa-
rantowałyniezakłóconedoświadczeniepiękna3.nTwardyduch”
inostreformy”topowtarzanezaWinckelmannem(m.in.przez
WilliamaHazlitta)właściwościsztukigreckiej,któredziałały
jakozworniknostalgii,mającejźródłowprzekonaniuoniemoż-
liwejreprezentacjiprzeszłości4.StarożytnośćWinckelmannato
1Szerzejzob:M.Aske,KeatsandHellenism,dz.cyt.,s.4.
2Tamże,s.5.
3Azatemwykluczaływszelkąornamentykęjakoskojarzonązeznie-
wieściałościąiekscesem.Antytezątakiegomyśleniaiwartościowania
greckiejestetykisątekstowearabeskiiornamentyKeatsa.Tamże,s.71.
4ZdaniemHazlittapisarstwoKeatsapozbawionejestsiłyiesencji
właśniedlatego,żesprzeciwiasięmodelowiWinckelmannaiwmiejsce
twardych,ostrychformklasycznychpodsuwaornamentyipłynne,flory-
stycznemotywy.Tamże,s.72.
