Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Zasadypostępowaniakarnego
osóboskarżonych,którazgodniezart.5ust.1Konwencjieuropejskiejstanowi,iżosoba
oskarżonaopopełnienieczynuzagrożonegokarąmusizawszebyćzwolnionanaczaspo-
stępowaniasądowego,chybażepaństwomożewskazaćnistotneiwystarczające”powody
uzasadniającepozbawieniewolności
2
.Obiektywizmsądu,atakżeinnychorganówpostępo-
waniakarnego,wynikazart.4kpk,nakazującegouwzględniaćwtokupostępowaniaoko-
licznościprzemawiającezarównonakorzyść,jakinaniekorzyśćoskarżonego.
Gwarancjęrealizacjizasadysądowegowymiarusprawiedliwościstanowiąprzepisysta-
nowiącejawnośćrozprawysądowej,udziałławnikówjakospołecznegoczynnikawwy-
miarzesprawiedliwości(art.3kpk),przepisypozwalającenawyłączenieosobysędziegood
rozpoznaniakonkretnejsprawy.Wpraktycenarealizacjętejzasadynegatywniewpływają:
wyłączenieudziałuławnikówzrozpoznawaniasprawwsądachrejonowych,mechanizm
doboruosóbdozawodusędziegoeliminującyosobyzdoświadczeniemprawniczym,rze-
czywistywpływwładzywykonawczejnaścieżkęrozwojuzawodowegosędziów,powierzane
funkcjewadministracjisądowej,swobodaodsuwaniasędziegoodrozpoznawaniaspraw
karnychprzezprzeniesieniedoinnegowydziału,braklimitówobciążeńsędziów.
Możliwośćomyłeksądowycheliminujezaśzasadadwuinstancyjności,stanowiąca
oprawiezaskarżaniaorzeczeńidecyzjiwydanychwpierwszejinstancji(art.78Konsty-
tucjiRP
,art.13Konwencjieuropejskiej,art.2Protokołunr7doKonwencjieuropejskiej),
realizowanaprzezprzepisyproceduryprzewidującemożliwośćwnoszeniaśrodkówodwo-
ławczychizażaleńodorzeczeń,alerównieżodczynnościnaruszającychprawaiwolności
obywatela,takichjakzatrzymanie.
Pełnarealizacjasądowegowymiarusprawiedliwościniebyłabymożliwabezustanowie-
niakolejnejzasady,którąjestprawodoobrony.Jesttodyrektywa,ajednocześnieprawo
podmiotoweoskarżonego(podejrzanego),którymaprawoosobiściepodejmowaćczynno-
ścizmierzającedoochronyswoichinteresówwprocesiekarnym(obronamaterialna)lub
skorzystaćzpomocyobrońcy(obronaformalna).Prawozarównodoobronymaterialnej,
jakiformalnejwynikazart.42ust.2KonstytucjiRP
,art.6ust.3Konwencjieuropejskiej
iart.6kpk.Przepisyprocedurykarnej,m.in.przewidującudziałwczynnościachproceso-
wychoskarżonegoijegoobrońcy,prawodoustanowieniaobrońcy,prawodoskorzystania
znieodpłatnejpomocyobrońcyzurzędu,prawodoprzeprowadzaniadowodów-wypeł-
niajątreściątęzasadę.Wpojęciuobronymaterialnejmieścisięrównieżprzyznanieoskar-
żonemuiobrońcynodpowiedniegoczasuimożliwościdoprzygotowaniaobrony”(art.6
ust.3lit.bKonwencjieuropejskiej),cowpraktycewinnowykluczyćstosowanietrybów
przyspieszonych.
2Por.wyrokEuropejskiegoTrybunałuPrawCzłowiekazdnia24lipca2003r.wsprawieSmirnovaprzeciwko
Rosji46133/99,http://www.echr.coe.int/echr/,dostęp1sierpnia2015r.Szerzejozasadzieoposzanowaniuwolności
osóboskarżonych:M.Nawacki,P.Starzyński,Arbitralnośćzatrzymaniawpostępowaniuprzyspieszonym,nPalestra”
z2008r.,nr1-2,s.101-103.
