Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Sądowakontroladziałalnościadministracjipublicznej
15
RozdziałI
SĄDOWAKONTROLADZIAŁALNOŚCI
ADMINISTRACJIPUBLICZNEJ
1.Uwagiwstępne
Sądyadministracyjne(wprzeróżnychwariantachustrojowo-organizacyjnych)funk-
cjonująwkażdymdemokratycznympaństwieprawnymnaświecie.Podstawąideową
państwaprawnegojestbowiemistnienieporządkuprawnego,wiążącegowszystkie
organywładzypublicznejizabezpieczonegoodpowiednimiśrodkamikontrolijego
przestrzegania1.Kontrolatasłużynietylkodbałościoobiektywnyporządekprawny
(cowyrażasięwbadaniuzgodnościdziałalnościadministracjipublicznejzprawem),
aleprzedewszystkimmaonazapewniaćochronęprawpodmiotowychjednostki(oby-
watela)przeddziałalnościąadministracjipublicznej.Zewzględunatedwadoniosłe
celeodXIXwiekupowszechnieprzyjmujesię,żenajskuteczniejszymśrodkiemich
osiągnięciajestpowierzeniesprawowaniakontrolinadadministracjąpublicznąsądom
administracyjnym.Sądyadministracyjne,stanowiąceczęśćwładzysądowniczej,aco
zatymidziefunkcjonująceniezależnieodwładzywykonawczej,zapewniająbowiem
najwyższypoziombezstronnościiprofesjonalizmu.ZaJ.S.Langrodemnależyzatem
przyjąć,że:n(...)państwopraworządnejestniepodzielniezespolonezinstytucjąsądow-
nictwaadministracyjnego-bezniegobowiemniemapaństwapraworządnego,abez
państwapraworządnegoniemasądownictwaadministracyjnego”2.
ZakolebkęsądownictwaadministracyjnegopowszechnieuważasięFrancję3,
wktórejnaskutekreformNapoleonaBonapartegozlat1799-1800powołano
1
M.Wojciechowski,Państwoprawa[w:]Leksykonwspółczesnejteoriiiflozofiprawa:100podstawowych
pojęć,red.J.Zajadło,Warszawa2007,s.221-228.
2
J.S.Langrod,Zaryssądownictwaadministracyjnego:zeszczególnymuwzględnieniemsądownictwa
administracyjnegowPolsce,Kraków1928,s.6.
3Choćstanowitopewneuproszczenie.OdpowołaniaRadyStanyiradprefekturalnych(zalążkaprzy-
szłychsądówadministracyjnychpierwszejinstancji)przezNapoleonaIdoukształtowaniasięsądownictwa
administracyjnegowjegoobecnejpostaciupłynęłowielelat(zwracanatouwagęm.in.H.Izdebski,Francja
[w:]SądownictwoadministracyjnewEuropieZachodniej,red.L.Garlicki,Warszawa1990,s.35).