Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI:Narodowemitypolityczne
55
mitycznejestosobnąsubstancją,któraniekonieczniemusizaistniećtam,
gdzieistniejemit,jednocześniemitbędziezawszewynikiemmyśleniami-
tycznego75.KoncepttenCassirerzaczerpnąłodEliadego,wskazującjak
BronisławMalinowskiiLucienLévi-Brühlnaczłowiekajakoistotęposłu-
gującąsięmyśleniemmitycznym76.Myślenietozostałorozwiniętewteo-
riiEliadegodopoziomupodstawowejformyfunkcjonowaniajednostki
wspołeczeństwie77.
Niejesttozałożeniepozbawionepodstaw,gdyżludzkiezdolności
poznawczeograniczająsiędozmysłów(wtymdozmysłuspołecznego
wpostacimitu)irozumowania.Dodaćdotegotrzebazałożenieantropo-
centryczne,którezakładaistnieniefunkcjonalno-pragmatycznychkon-
strukcjipolitycznychnarracjiocharakterzenarodowym.Przejawiasięono
wsprzężeniumiędzymyśląarzeczywistościąiposiadacharakterkogni-
tywny.Realizujesięwzałożeniuмыследеятельность78,którewyjaśniałą-
czenieintuicyjne(zaprogramowanekulturowo)informacji,rzeczywistości
imitujakoformydziałalnościreprezentowanejchociażbyprzezrytuałczy
wysłowienia.
WobectegoCassirerdokonałwyróżnieniakilkupodstawowychcech
myśleniamitycznego,któremożnazastosowaćjakodrogędookreślenia
icharakterystykimitu.Zauważyłonistnienietożsamościmitycznej,czyli
zespołuwyobraźnizbiorowejiindywidualnej,wktórejniemapodziałuna
to,corealneiidealne,toznaczywmiciebytimyślsąhomogeniczne,gdyż
nienastępujerozróżnieniemiędzyprzedmiotemijegowyobrażeniem79.
Twierdził,żeswoistośćmituopierasięnakierowaniusiępewnychkoja-
rzeńwedługprawidłowościprzestrzennejiczasowej,wyróżniającwtym
przypadkukilkazasad:posthoc,ergopropterhoc,juxtahoc,ergopropter
hoc.Pierwszaznichmówiobliskościczasowejzdarzeń,drugaoblisko-
ściprzestrzennej.Bliskośćczasowaiprzestrzennastanowiąwystarczający
czynnikwświadomościimyślimitycznej,bywydarzeniazesobąpołączyć
wlogiczną,choćpozaracjonalnącałość.
Mittotakżeujmowanieczęścijakoreprezentacjicałości-parspro
toto.Topróbaobiektywizacjipoprzezprostyzabiegopisuzjawiskichdo-
meną,conasuwaodrazumyślostereotypizacjiformmyślenia.Odtąd
75E.Cassirer,Esejoczłowieku,Warszawa1977,s.142.
76Tamże,s.166-167;A.Szafrański,Nowaantropologiawobecdawniejszych
koncepcjireligiiimagii,Kraków2000,s.23-25.
77Por.A.Lelito,Człowiek-„animalmythicum”wujęciuMirceiEliadego,Tar-
nów2008.
78Г
.Щедровицкий,Оргуправленческоемышление:идеология,методоло-
гия,технология,Moskwa2014,s.149-155.
79E.Cassirer,Esejoczłowieku,dz.cyt.,s.169,por.C.Lévi-Strauss,Myślnie-
oswojona,dz.cyt.,s.294;J.G.Frazer,Złotagałąź,Warszawa1978,s.38,78.
