Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
stępniepróbyuratowaniapaństwaprzezugodęhadziacką.Równocześniewgra-
nicachRzeczypospolitejmożnamówićotworzeniusięzrębówpaństwowości
narodówsłowiańskich,wtymUkraińców.HistoriawizualnapowstaniaBohdana
Chmielnickiegonprzyspieszyła”wXIXw.wzwiązkuzprzeobrażeniamiwEuro-
pieŚrodkowo-Wschodniej,następniewXXw.wskutekrewolucjibolszewickiej
ijejnastępstw,atakżepouzyskaniuprzezUkrainęniepodległościw1991r.
Celemtejpracyjesttakżestworzeniemodelu,zestawunarzędzipomocnych
wprzyszłychbadaniachhistoryków,zwłaszczahistorykównowożytności,wycho-
dzącychpozatradycyjnąhistoriografię.ZtejperspektywywybórpostaciChmiel-
nickiegoipowstaniakozackiegozpołowyXVIIw.niemaznaczenia;analogicz-
niemożnabyłobysięzająćhistoriąwizualnąprzykładoworewolucjifrancuskiej9
czykulturyrenesansu.
Studiumskładasięzczterechrozdziałów,zakończenia,bibliografiiorazmate-
riałuwizualnego(ilustracji).Pierwszyrozdziałstanowiwprowadzenieteoretycz-
ne.Kolejnepodrozdziałyprzybliżająproblematykęhistoriiwizualnej.Najpierw
przytoczonaiomówionajestklasycznadefinicjahistoriiwizualnejwgkoncepcji
DorotySkotarczak.Następnieprzybliżamposzczególne,wybraneczęścihistorii
wizualnejwkontekścienarzędziprzydatnychwbadaniudziejówpowstaniaBoh-
danaChmielnickiego.Sąto:sztukiplastyczne(architektura,malarstwo,rzeźba),
film,nowemediaikrajobraz.Częścitewyszczególnionesąodrębnymipodroz-
działami,jednakściślesięzesobąwiążą,przeważniepłynnieprzechodząjedna
wdrugąlubjednawdrugiejsięzawierają(przykładowoźródłemdlahistoryka
wizualnegojestarchitektura-jednocześniedziedzinasztukplastycznych,ele-
mentkrajobrazu,częstotakżestanowiącascenografięfilmu).
Wrozdzialedrugimpodjąłempróbęscharakteryzowaniawybranych,głów-
nychprachistorykównatematpowstaniaBohdanaChmielnickiego.Zarys
dziejówhistoriografiipodanyzostałchronologicznieodXVIIw.ponajnowsze
opracowania,bezpodziałunakręgikulturowe,narodowośćbadaczylubjęzyk,
wktórympowstałydzieła.Skupiłemsięgłównienaopracowaniachhistory-
9
Badaniatakiesąjużprowadzone,natomiastprzeważniewramachjednejdyscypliny,np.histo-
riiarchitekturylubmalarstwa.Zob.np.Rewolucjafrancuskawikonografii.Katalogwystawy,czer-
wiec2009,red.R.Skrycki,Szczecin2009.Historycyikonografiązajmowalisięidawniej.Weźmy
przykładowotytułyopracowańdotyczącychikonografiiJanaIIISobieskiego:J.Ruszczycówna,
IkonografiaJanaIIISobieskiego.Wybranezagadnienia,nRocznikMuzeumNarodowegowWarsza-
wie”1982,t.26,s.209-307;A.Czołowski,IkonografiawojennaJanaIII,nPrzeglądHistoryczno-
-Wojskowy”1930,t.2,z.2,s.199-238;M.Gębarowicz,Nowemateriałydoikonografiiwojennej
królaJanaIIISobieskiego,nStudiaWilanowskie”1978,t.3-4,s.455-467.Wopracowaniachtych
nieujętoreprezentatywnejjużwówczasfilmografii(awfilmach,główniedokumentalnych,często
wykorzystywanoikonografię).
