Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Niedaje,ktoniema
Rzymskaregułanemoplusiurisadaliumtransferrepotest,quamipseha-
beret-Hniktniemożeprzenieśćnadrugiegowięcejpraw,niżsamje
ma”-wydajesiędoskonalelogiczna.Dziękitemu,żejestwpełnizro-
zumiała,weszładopowszechnegoipotocznegoużycianawetwspo-
łecznościachmniejobeznanychzprawem.Stanowigwarancjępra-
worządności,szczególniejakojednozpodstawowychzabezpieczeń
prawawłasności.Regułękojarzysięgłówniezprawemrzeczowym.
Średniowieczechętniepowtarzałojąwwersjipóźnoklasycznej:nemo
datquinonhabet-Hniedaje,ktoniema”.Iwtakiejzrobiłakarieręwpra-
wieanglosaskim,urastającdorangizasadycommonlaw.
Wrzymskimprawieodpoczątkurozszerzałaswepanowanie.Jej
sformułowanieukutonakanwieprawaspadkowego:Hdziedzicnie
możeprzenieśćnakogośinnegowięcejprawa,niżsammiałby,gdy
-
byprzyjąłspadek”;Hniedorzeczne,abymiałwięcejprawzapisobier-
cagruntuniżdziedziclubsamtestator,gdybyjeszczeżył”itd.Reguła
wyrażaracjonalnąoczywistość,dlategoświetnienadajesiędouogól-
nienia.Szybkozadomowiłasięwprawierzeczowym,alewRzymie
wyrażałateżpodstawowąprawidłowośćwzakresiesprzedaży:sko-
rosprzedawcaniemusibyćwłaścicielem,niemaobowiązkuprze-
niesieniawłasnościrzeczysprzedanej.Towłaśnieskwitowanosłyn-
nympowiedzeniemimpossibiliumnullaobligatio(Hconiemożliwe,nie
rodzizobowiązania”).
Dotądbyłamowaoprawieprywatnym,jednakpolazastosowania
naszejregułysąznacznieszersze.Okazujesięprzydatnawprawiepu-
blicznym:takwRzymie,jakiobecnie.Iwartobyłobysięjejtrzymać!
Wstarożytnościwidaćjąnaprzykładwkonstrukcjidelegacjiwładzy.
WIIwiekupoChrystusieJulianpisał:Hzezwyczajuprzodkówwyni-
ka,żetenjedyniemożedelegowaćjurysdykcję,komuprzysługujeona
—21—
