Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
sięgiemdiecezjikrakowskiej2.Politycznym,gospodarczym,religijnym
ikulturalnymośrodkiemMałopolskibyłKraków,arolastolicyjako
centrumartystycznegowykraczałaznaczniepozagranicedzielnicy.
Dlategowkilkuwypadkachposzerzonorozważaniaodziełazachowa-
nenaterenachsąsiednich:wpołudniowejWielkopolsce,naMazowszu
inaobszarzedawnegowojewództwaruskiego.
Chronologicznyzakrespracyobejmujeostatniepółwieczedziejów
małopolskiejrzeźbypóźnogotyckiej.Wybórtakibyłwpierwszejkolej-
nościpodyktowanyzainteresowaniamiautora,możnajednakwymienić
kilkaobiektywnychpowodów,usprawiedliwiającychskupienieuwagi
natymwłaśnieokresie.Jakmożnasądzićzliczbyzachowanychdzieł,
byłtoczaswzmożonejdziałalnościcorazliczniejszych,miejscowych
warsztatówsnycerskich,coodzwierciedliłosię,wprawdziewniezado-
walającymstopniu,wrosnącejliczbiewzmianekarchiwalnychokra-
kowskichsnycerzachiichzleceniodawcach.Zpunktuwidzeniabadań
przemianstylowychwybranyokreswydajesiębyćszczególnieintere-
sujący,ponieważnastępujepofakcieniewątpliwieprzełomowymdla
sztukiregionu:pobycieWitaStwoszawKrakowie.Niezależnieodtego,
wjakisposóbStwoszwpłynąłnakreatywnośćlokalnychtwórców,po
jegowyjeździerzeźbamałopolskaweszławfazęniespotykanegodotąd
pluralizmustylowego,będącegomiędzyinnymirezultatemoddziały-
waniaróżnorodnychimpulsówzośrodkówzewnętrznych.
Zandolną”granicęramczasowychprzyjętorok1490jakoumowny
początekszerszegooddziaływaniasztukiStwosza:OłtarzMariackiukoń-
czonyzostałwr.1489,ajednoznajwcześniejszychdziełnaśladowczych,
poliptykwKsiążnicachWielkich,powstałojużdwalatapóźniej.Jesz-
czebardziejumownycharaktermapodanawtytuleksiążkigranicangór-
na”,rok1540.Wyznaczaonnietyleprzybliżonykoniecepokipóźnego
gotykuwsnycerstwieinteresującegonasregionu,ilemoment,począw-
szyodktóregodalszezmianywramachtradycyjnejformułystylowej
przestająbyćuchwytne.Jedynympewniedatowanymdziełemz5.de-
kadyw.XVIjest,podwielomawzględamiwyjątkowy,poliptykwWie-
niawie(1544).
Treśćksiążkiujętazostaławsiedmiurozdziałach.Wpierwszym
znichzrelacjonowanostanbadań,wukładzieproblemowym,wmiarę
możliwościodzwierciedlającymporządekdalszychrozważań.Rozdział
2B.Kumor,Granice(archi)diecezjikrakowskiej(1000–1939),nPrawoKanonicz-
ne”,t.6,1963,s.537–539;idem,Granicemetropoliiidiecezjipolskich(966–1939),
nArchiwa,BibliotekiiMuzeaKościelne”,t.18,1969,s.345–352.
