Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI.Ewolucjaprzepisówregulującychpracęwniedzieleiświęta
niktpracywtakiedniitakniewykonywał10.Cowięcej,jakwskazuje
I.Skierska,zakaztenbyłtaksilnieakcentowany,żestawałsięelemen-
temdefinicjidniaświątecznego11.
Materiatanierzadkobyłaprzedmiotemregulacjikanoniczno-praw-
nych,cotłumaczygłębokiepodłożereligijneproblematykipracy
niedzielnejiświątecznej.Istotnymichybanajbardziejoczywistym
źródłemprawnymdotyczącympracyniedzielnejiświątecznejwśre-
dniowieczubyłoprawosynodalne,będącepartykularnymprawem
Kościołapolskiego12.Istniejąjednakrównieżpozasynodalneźródła,
zktórychmożemywywodzićistnieniezakazupracywniedzieleiwy-
braneświęta,takżepozasferąsacrum13.Wśredniowiecznymprawie
zakazpracywniedzieleiświętaprzyjmowałcodozasadykształtka-
taloguprac,którychwykonywaćwówczasniemożnabyło,któreto
praceokreślanomianemoperaservilia.Naokresśredniowieczaprzy-
padatakżegenezasamejnazwydniatygodnia:nniedziela”ietymolo-
giategosłowawjęzykupolskim.SłowotopochodzizVIIIw.iswoje
brzmieniezawdzięczasłowune-dělja,czylizakazuwykonywaniaprac
ręcznych14.Cowięcej,samofonetycznebrzmieniewskazujenanie-
działanie.Nazwadniatygodniawywodziłasięzfaktu,żewdzieńten
sięniepracowało.Miałotoznaczeniezarównowkontekściereligij-
nymjakocelebrowaniedniaświętego,jakiwkontekścieświeckim-
zakazuwykonywaniaprac15.
Niedzieleipewneokreśloneświętabyłydniamiwolnymiodpracy
takżewczasachnowożytnych.Otym,żeniedzieleidniświąteczne
traktowanojakodniwolneodpracy,świadczątakżeprawneregu-
lacjefunkcjonowaniainstytucjipaństwowych.Zasadąbyło,żeobra-
10SzerzejJ.Bardach,B.Leśnodorski,M.Pietrzak,HistoriaUstrojuiPrawaPolskie-
go,Warszawa2009.
11I.Skierska,SabbathaSantifcies.Dzieńświęty…,s.351.
12Synodybędącezjazdamibiskupów,opatówiprzełożonychzakonów,prałatów
kapitularnychwyposażonebyływwładzęustawodawczą,I.Skierska,SabbathaSantif-
cies.Dzieńświęty…,s.76.
13I.Skierska,SabbathaSantifcies.Dzieńświęty…,s.67.
14A.Brückner,Słowniketymologicznyjęzykapolskiego,Warszawa,1927,s.360.
15A.Brückner,Słowniketymologiczny…,s.258;J.Szadura,Segmentacjatygodnia
wświadomościwspółczesnychPolaków,nEtnolingwistyka”2013/25,s.240.