Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
PraskaWiosnawBratysławie
SłowakówiCzechówwlatach1968-1969byłyprzedmiotemstudiówirozważań
różnychautorów19.Ukazałosięteższeregpracnatematrozmaitychaspektów
funkcjonowaniaKPS20.
Przedprzystąpieniemdowłaściwejrozprawynależywyjaśnićniektórekwestie
dotyczącestrukturyKPSorazpodziałuadministracyjnegoSłowacji.KPSposiada-
łastrukturęwzorowanąnaKPCz-miaławłasnyKomitetCentralny,składający
sięzPrezydium,Sekretariatuiplenum,wydziałówiaparatu.KCKPSbyłpod-
porządkowanyKCKPCz,apodziałkompetencjimiędzytymiorganaminiebył
klarowny.WpływKCKPSnaniższeorganypartyjnenaSłowacjiwrzeczywistości
zależałodaktualnegoukładusiłwstrukturachwładzymiędzyPragąiBratysławą.
Wlatach1968-1969możliwościKPSbyłynajwiększewcałymokresiepo1948r.
NiższyszczebelorganizacjipartyjnejstanowiłyKomitetyOkręgowe(Krajskyvybor,
KO),którebyłyorganemnadrzędnymwobecKomitetówPowiatowych(Okresny
vybor,KP),tezaśwobecKomitetówMiejskich(Mestskyvybor,KM)iorganizacji
wiejskich.Oprócztegonakażdymszczebluorganówadministracjipaństwowej,
atakżeorganizacjispołecznych,zakładówpracyczyinstytucjinaukowych,funk-
cjonowałyorganizacjepartyjne.
Poreformieadministracyjnejw1960r.naSłowacjifunkcjonowałytrzyokręgi-
ZachodniosłowackizestolicąwBratysławie,Środkowosłowackizgłównymośrod-
kiemwBańskiejBystrzycyiWschodniosłowacki,któregocentrumstanowiłyKo-
szyce.Zlikwidowanowtedyteżczęśćpowiatów,cowniektórychwypadkachbyło
szczególnieniekorzystnedlamniejszościnarodowych.OkręgoweRadyNarodowe
(Krajskynórodnyvybor,ORN)-naSłowacjizlikwidowanewlatach1969-1970,Po-
wiatoweRadyNarodowe(Okresnynórodnyvybor,PRN),MiejskieRadyNarodowe
(Mestskynórodnyvybor,MRN)stanowiłyorganyadministracjipaństwowej.W1968r.
miastoBratysławazostałouznanezastolicęSłowacjiiwydzielonezOkręguZa-
chodniosłowackiego.TymsamymKomitetMiejskiKPSwBratysławieoraztutej-
szaMiejskaRadaNarodowauzyskałyrangęrównorzędnąorganomokręgowym.
Wpracystosujępojęciapochodzącezkomunistycznejnowomowy,którenie
zawszemogąbyćzastąpioneprzezinne,bardziejprecyzyjnewyrażenia.Właśnie
tanieprecyzyjnośćbyłajednązcharakterystycznychcechtejretoryki,zapomo-
cąktórejprawdziwątreśćstaranosięzasłaniaćnieczytelnymisformułowaniami
ihasłamibezpokrycia.ZapomocąsformułowańtypuDpolitykapostyczniowa”,
Drezolucjalistopadowa”,Dsytuacjaprzedsierpniem”,odwoływanosiędopewnych
symboli;nadawanoimjednakróżnysens.
PodpojęciemDstycznia”rozumianorozpoczęciedrogireform,czylitzw.Dpolity-
kipostyczniowej”.DRezolucjalistopadowa”,awięcrezolucjaKCKPCzzlistopada
1968r.byłakolejnymkrokiemograniczającymdemokratyzacjęsystemu,przedsta-
wianojąjednakjakonowąinterpretacjęDstycznia”.OkreśleniaDprzedsierpniem”
19JanRychlik,ČešiaSlovócive20.stolet{,t.2,Česko-slovenskévztahy1945-1992,Bratislava1998.
20JanPeśek,Centrummoci.AparótUstrednéhovyboruKomunistickejstranySlovenska1948-1989,
Bratislava2006;AktérijednejérynaSlovensku1948:1989,red.JanPeśekiin.,Preśov2003.
