Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Międzynarracjąadogmatem...
wartościuniwersalnychdlacałejspołecznościludzkiejnieoznaczająbezrefleksyjne-
goodrzucaniatychwcześniejszych,istotnychdlamiliardówludzinarracjiitradycji.
Wartościkluczowedlasekularyzmu,takiejakwolność,równość,odpowiedzialność,
prawdaiwspółczucie,azarazembędącefundamentalnymiwartościamidlaideipraw
człowieka,niemają,jakpodkreślaprzywołanywcześniejHarari,wyłącznieświeckiego
charakteru.Odnotowujeon:Żydzitakżeceniąprawdę,chrześcijanie-współczucie,
muzułmanie-równość,hinduiści-odpowiedzialnośćitakdalej.Świeckiespołeczeń-
stwaiinstytucjebezproblemuuznajątepowiązaniaiprzyjmująwsweszeregireligij-
nychżydów,chrześcijan,muzułmanówihinduistów,podwarunkiemżegdynormy
świeckiezderząsięzdoktrynąreligijną,taostatniaustąpi.[ł]Niktnatomiastnie
oczekujeodludziwyznającychróżnereligie,byprzeczyliistnieniuBogaczyporzucali
tradycyjnerytuałyiobrzędy.Wświecieopartymnasekularyzmieczłowiekaoceniasię
napodstawiejegozachowania,anieulubionychstrojówiceremonii2.
Towłaśniezwrócenieuwaginauniwersalnośćdoznańkażdegoczłowiekawob-
liczuzniewolenia,biedy,choroby,dyskryminacji,niesprawiedliwości,cierpienia
iśmiercijestniezaprzeczalnymwaloremrefleksjiodwołującejsiędokategoriipraw
człowieka.Przywoływanyizraelskimyślicielsłusznieprzypisujenarodzinyideipraw
człowiekaijejupowszechnienieliberalizmowi,doktóregodalszychpotencjalnych
osiągnięćnaareniespołeczno-politycznejiekonomicznejjestzresztąnastawiony
sceptycznie.KoniecXXw.naznaczonybyłpragnieniemiwiarą,żeprawaczłowie-
kastaćsięmogąwzględniestabilnymiponadpolitycznympunktemodniesienia
naszychdziałańwkolejnychdziesięcioleciach.Człowiekniesłuszniepozbawiony
wolnościcierpitaksamo,niezależnieodswegowyznania-głodnedzieckopłacze
-niezależnieodtego,wcowierząjegorodzice-chorobyiniepełnosprawnośćtak
samodotykająkobietyimężczyzn,bieda,choćwróżnychregionachświatamaróżne
oblicza,podobniewykluczazespołecznościiniszczyludzkągodność-niezależnie
odkoloruskóryczypolitycznychprzekonańtych,którychdotyka.Zaufaniedore-
ligii,tradycjiczyideologiimożeposzczególnymosobompomagaćwposzukiwaniu
sensuiwzmaganiusięzprzeciwnościami,możeteżmobilizowaćdanąspołeczność
dopodjęciaokreślonychdziałań,samowsobiejednakniezmieniaokoliczności
społecznych,wktórychprzyszłożyćkonkretnemuczłowiekowi.Trzebapamiętać
otym,żePowszechnaDeklaracjaPrawCzłowiekabyłaodpowiedziąnawyzwania
końcaXIXipołowyXXw.Choćniewszystkimsprostaliśmy,koniecXXipoczątek
XXIstulecianiesie,jakwspomniałemnapoczątku,noweproblemyoglobalnym
charakterze.Takie,wobliczuktórychbardzokrótkowzroczneokazaćsięmożeod-
woływaniedofundamentalizmówreligijnych,nacjonalistycznychrojeńouprzywi-
2
Tamże,s.231.
9
