Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przetrwaćznadziejąwobliczurozpaczyibezsilności.RefleksjeoJanuszuKorczaku
23
Uwagaiwsparciedorosłych,którychniebrakowałomunawczesnymetapie
życiabyłyprawdopodobniefundamentem,którypozwoliłmuprzetrwaćpóźniej-
szetrudności.Zapewneukształtowałyonerównieżjegoempatięiszacunekdla
innych,którewoczachKorczakabyłyniezbędnewkontakciezdziećmi.
Okresmłodzieńczyipierwszedoświadczenia
wpracypedagoga
Wwieku14latKorczakzacząłpisaćpamiętnik,naktórymoparłwydanąwpóź-
niejszymczasieSpowiedźmotyla.Jużwówczasmyśliokwestiachedukacjiipo-
trzebiepoprawyświata.Jakoszesnastolateknotujeswojepierwszepedagogiczne
spostrzeżenie:nZreformowaćświattoznaczyzreformowaćwychowanieś”(Dzieła,
t.VI:166).Ijużwtedywyznaje:nUstrójkapitalistycznymusirunąć,tylkoniewiem,
wjakisposób”(ibid.:157).
JakomłodyczłowiekKorczakzacząłeksplorowaćbiednedzielniceWarszawy.
Uczestniczeniewżyciuubogichwydawałomusięnajlepszymsposobemnzagłębie-
niasięwciemnestronyczłowieczeństwa”(zob.Wiśniewski2012:26).Wiedza,którą
zdobyłwowychnajbiedniejszychdzielnicachmiasta,znalazłaswojeodzwierciedle-
niewpowieściDzieckosalonu(Dzieła,t.I),zawierającejwieleelementówautobio-
graficznych.Korczakzdawałsobiesprawę,żenzrozumienieludzibiednychwymaga
całkowitegowyzbyciasięwstępnychzałożeń,azarównodekadenckierozmiłowa-
niewndołach”,jakipozytywistycznalitośćpowodująwpychanienędzarzywściśle
określonerole.Zaczynateżdoniegodocierać,żepomaganieniemożebyćpowierz-
chownąaktywnościątowarzyską,adecyzjaorozpoczęciupracyzwykluczonymi
wiążesięzolbrzymiąodpowiedzialnością.Wtejobserwacjimożnasiędoszukiwać
źródełjegopóźniejszejdecyzjiopoświęceniucałejswojejenergiijednej,konkretnej
grupie-dzieciom”(Wiśniewski2012:26).
NaprzełomieXIXiXXwiekuKorczakzaangażowanybyłwdziałaniagrupy
lewicowychintelektualistówiaktywistówspołecznych.W1905r.ukończyłstudia
naWydzialeLekarskimCesarskiegoUniwersytetuwWarszawie.Wlatach1907
i1908,anastępniewroku1910kontynuowałstudia,odbywającstażewszpita-
lach,bibliotekachinauniwersytetachwBerlinie,ParyżuiLondynie.Tematwła-
snychdoświadczeńpozagranicamikrajuporuszawswoimpierwszym,ważnym
dzielepedagogicznymJakkochaćdziecko(Dzieła,t.VII:210-211):
nBerlińskiszpitaliniemieckaliteraturalekarskanauczyłymniemyślećotym,
cowiemy,ipowoli,systematycznieposuwaćsięnaprzód.Paryżnauczyłmnie
myślećotym,czegoniewiemy,awiedziećpragniemy[ś].Siłęchcenia,bólnie-
wiedzy,rozkoszposzukiwańdałmiParyż.Technikęuproszczeń,wynalazczość
drobiazgów,ładszczegółów-wyniosłemzBerlina.
Wielkasyntezadziecka-oto,comisięśniło,gdywbiblioteceparyskiejzru-
mieńcemwzruszeniaczytałemdziwnedziełafrancuskichklasyków-klinicystów”.
