Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Próbateoretyzacjipojęcia»prawica«
zewnętrznegowobec»prawicy«(zeświatapojęćiwartościdemoliberal-
nego»centrum«),conależytraktowaćjakobłądnietylkometodologiczny,
aleprzedewszystkimpoznawczy.Cowięcej,zjawiskiemnagminnym
śnawetwdyskursieakademickim!śjestidentyfikowaniejako»pra-
wicyskrajnej«faszyzmuipokrewnychmudoktrynorazruchównarodo-
wo-rewolucyjnych,jakiprzyjmowaniezaaksjomat,żesynonimembądź
kwintesencjąfaszyzmujesthitlerowskinarodowysocjalizm(nazizm).
Procederowitemutowarzyszyteżzazwyczajnonszalanckiedołączanie
drugiejdychotomii,złożonejzfaszyzmu/nazizmuikomunizmu,jako»skraj-
nejprawicy«i»skrajnejlewicy«,ilustrowanefrancuskimporzekadłem
(lesextrêmessetouchent)onstykaniusię”skrajności.
Niedorzecznośćtakskonstruowanychdychotomiiniezrażanawettych,
którzyskądinądprzyznają,żefaszyzmizbliżonedoniegoideologieorazru-
chy
,jakrównieżnazizm,stanowiąmieszankęsocjalizmu,syndykalizmuina-
cjonalizmu(nazizmnadtorasizmu),azatemdwóchideologiijednoznacznie
»lewicowych«orazjednej(nacjonalizm),którawprawdziewswojejpostaci
dojrzałej(»nacjonalizmuintegralnego«)stałasię»prawicowa«,leczrodo-
wódmiałateż»lewicowy«śantymonarchiczny,egalitarnyiplebejski
52
.
Ilogika,igeometriawskazujątedyjednoznacznie,żezjawiskobędącekon-
taminacją»lewicy«i»prawicy«możeśnaosihoryzontalnejśznajdować
sięjedynie,ogólnierzeczbiorąc,w»centrum«,wposzczególnychnatomiast
konkretyzacjach(wzależnościodproporcjinwymieszania”ideologicznych
składników)śconajwyżejna»skrajnejlewicyprawicy«(te»faszyzmy«,
któresąbardziejnacjonalistyczneniżsocjalistyczne),alboprzeciwnie,
52
Zob.H.Kohn,TheIdeaofNationalism.AStudyinItsOriginsandBackground,
NewYorki944;H.Seton_Watson,NationsandStates.AnEnquiryintotheOriginsofNa-
tionsandthePoliticsofNationalism,Londoni977;J.Plumyène,Lesnationsromantiques.
Histoiredunationalisme.LeXXesiècle,Parisi979;E.Gellner,Narodyinacjonalizm,
przeł.T.Hołówka,Warszawai99i[i9s3];B.Anderson,Wspólnotywyobrażone.Rozwa-
żaniaoźródłachirozprzestrzenianiusięnacjonalizmu,przeł.S.Amsterdamski,Warsza-
wa_Krakówi997[i9s3];P.Alter,Nationalism,NewYorki9s9;E.Hobsbawm,Nations
andNationalismsince1780.Programme,myth,reality,CambridgeUniversityPressi990;
A.Wielomski,Nacjonalizmfrancuski1886–1940.Geneza,przemianyiistotafilozofu
politycznej,Warszawa2007,cz.I»Nacjonalizmzrodzonyzrewolucji«,ss.i3_i29.
37
