Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
prawadożycia.WzwiązkuztymczęstoprzywołujętuprzykładRuandy.
Wczasiewojnyw1994r.pomiędzyHutuiTutsiwciąguzaledwie100dni
wymordowanoponadmilionosób.Jednymzprowodyrówolbrzymichmor-
dów,któretamsiędokonywały,byłajednazradiostacji,którakonsekwentnie
jeprowokowała.Kiedydziennikarzezwróciliuwagę,żenależałobyjąunie-
szkodliwić,prezydentjednegozpaństweuropejskichodpowiedział,żetego
niemożnazrobić,ponieważprowadziłobytodonaruszeniawolnościsłowa.
Niewątpliwietobardzoprzewrotnemyślenie,prowadzącedostawianiajed-
nychprawiwolnościponaddrugimi,bezjakiegokolwieksensownegouzasad-
nienia.Rodzisięwzwiązkuztympytanie,czywtakichsytuacjachmożna
jeszczemówićorealizowaniuwolności.Trzebapamiętać,żewolnośćniejest
czymśabsolutnymizkorzystaniemzniejwiążesięodpowiedzialnośćzajej
roztropnezagospodarowanie.Wtakimstanierzeczywolnośćjestczymśnie
tylenadanym,cozadanym.
Wskazanewyżejproblemyprowadząniewątpliwiedowniosku,żepośród
prawiwolności,uktórychpodstawleżygodnośćczłowieka,możnamówić
oswoiściepojmowanejhierarchii.Niewątpliwienaszczycietakiejhierarchii
znajdowaćsięmusiprawodożycia.Bezstosownegoposzanowaniaprawado
życiatrudnojestmówićoochronieinnychprawiwolności.Osoba,którejnie
będziesięgwarantowaćprawadożycia,zpewnościąbędziemiećograniczone
możliwościkorzystaniazinnychprawiwolności,oilewogóleniebędzieto
prowadzićdopozbawieniamożliwościkorzystaniaznich.
Godnośćludzka,wtymprawodożycia,sąwartościami,któreposiadamy
przezfaktnaszegozaistnienia.Niepojawiasięonanapewnozwolipaństwa.
Niejestpotrzebnedotegożadnejegoprzyzwolenie.Nikt,tzn.żadenorgan
państwa,nienadajenamaniprawadożycia,aniprawadoochronyzdrowia.
Sąonepierwotnewstosunkudopaństwaistanowionegoprzezniegoprawa
pozytywnego.Fakttenwyraźniepotwierdziłapreambułaiart.1Deklaracji
PrawCzłowiekaiObywatela,atakżedotychczasoweorzecznictwoTrybunału
Konstytucyjnegoodnoszącesiędogodnościczłowieka,prawadożycia,prawa
ochronyzdrowiaitd.Wtakimstanierzeczymożnamówićoswoistymciągu
fundamentalnychwartościkształtującychaksjologicznepodstawyładupub-
licznegodotyczącegoegzystencjiczłowieka.Tworzygorelacja:godnośćczło-
wieka-prawodożycia-prawodoochronyzdrowia.Napaństwiewtakim
układzieodniesieniaciążychybanajważniejszyobowiązekzwiązanyzochroną
zarównoprawadożycia,jakiochronyzdrowia,którajestjednymzfunda-
mentalnychgwarantówzachowaniażycia.
Mającnauwadzepowyższe,stwierdzićnależy,że:
1.Niemożnamówićoochroniegodnościczłowieka,jeżeliniezostały
stworzonewystarczającepodstawydoochronyżycia,awdalszejkonsekwen-
cjiochronyzdrowia.„To,coniebudziwątpliwości-podkreślasięwdoktry-
nie-dotyczyochronyżyciarozumianejjakoochronabiologicznejegzystencji
człowieka.Pozatymmamytudoczynieniazprawemwobecpaństwapier-
wotnym,cooznacza,żepaństwotakiegoprawaczłowiekowiprzyznaćnie
może,ajedyniemożepodkreślićjegoistnienieiznaczenie,poddająctoprawo
4
1.AKSJOLOGICZNEPODSTAWYOCHRONYZDROWIA