Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RozdziałI.Prawomiędzynarodowewobeckatastrof…
(fr.forcemajeure),zagrożenieżycia(ang.distress)lubkonieczność
(ang.necessity)jakookolicznościpotencjalniewyłączającebezpraw-
nośćaktupaństwa5.
Charakterystycznymrodzajemuwzględnieniasytuacjinadzwy-
czajnejwobszarzeregulacjiprawnomiędzynarodowychsąklauzule
zawartewkilkutraktatachzdziedzinyprawczłowieka,pozwalające
natymczasoweodstąpienieodwykonywanianiektórychzobowiązań
wzwiązkuzzaistnieniemsytuacji„wojnylubinnegoniebezpieczeń-
stwazagrażającegożyciunarodu”.Związektzw.klauzulderogacyjnych
zestandardamiwdziedzinieinternationaldisasterlawzostanieomó-
wionywdalszejczęścininiejszejpracy.Wartojednakjużwtymmiej-
scuzasygnalizować,żetzw.podejściezperspektywyprawczłowieka
(ang.humanrightsapproach)
6
dozagadnieniaprawiobowiązków
państwwkontekściekatastrofnaturalnychkładzienacisknawzmoc-
nienieiskutecznąochronęprawczłowiekawzwiązkuzwystąpieniem
katastrofy,aniezewzględunadopuszczalnośćtymczasowegoniesto-
sowanianiektórychzobowiązańpaństwwtejdziedzinie.
Istotnąkwestią,októrejnależywspomniećjużnaetapierozważań
wprowadzających,sąpodstawyaksjologicznenormprawamiędzy-
narodowegodotyczącychreakcjipaństwnakatastrofynaturalnelub
antropogeniczne.Bezwątpieniamamytudoczynieniazdalekoidącym
konsensusempaństwdeklarujących–codozasady–przychylność
wobectakichzasad,jak:poszanowanieprzyrodzonejgodnościczło-
wieka,humanizmu,neutralności,bezstronnościczyniedyskryminacji
7
.
5
Zob.Odpowiednioart.23(fr.forcemajeure),24(ang.distress)oraz25(ang.neces-
sity)ArtykułówKomisjiPrawaMiędzynarodowegoONZoodpowiedzialnościpaństw
zaaktymiędzynarodowobezprawne(rezolucjaZOONZnr53/83z12grudnia2001r.).
6
Zob.W.Kälin,TheHumanRightsDimensionofNaturalorHuman-MadeDisasters,
„GermanYearbookofInternationalLaw”2012,no.55,s.118in.
7SątowartościwyrażoneexpressisverbiswArtykułachKomisjiPrawaMiędzyna-
rodowegooochronieosóbwprzypadkukatastrof(art.4–5).
