Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
K.Kępka,„Prawnomiędzynarodoweaspektyzmianklimatycznych”,Warszawa2013
ISBN978-83-7798-307-2,©byBELStudio2013
Pojęcieprzemianklimatuizasadyjegoochrony
25
rolęjakofiltrpromieniowaniaUV-B,szczególniegroźnegodlażyciaorganiczne-
gonaZiemi,tworzącwatmosferzetzwlwarstwęozonową,pochłaniającąwyso-
koenergetyczne,szkodliwepromieniowanienadfioletowelNajwiększazawartość
ozonuwystępujewwarstwieozonowejnawysokościokl15-50km(główniena
wysokości15-30km),którąnazywamyozonosferąlWarstwatazawdzięczaswoje
istnienieintensywnymprocesomabsorpcjienergiisłonecznejiszybkościreakcji
tworzeniaozonulWrazzewzrostemszerokościgeograficznejkubiegunompoziom
zaleganiatejwarstwyobniżasię,natomiastrośniewniejogólnazawartośćozonul
IlośćozonujestwiększanadArktykąniżnadAntarktyką;półkulapółnocnama
więcejozonuniżpołudniowalWszerokościachumiarkowanychipolarnychwystę-
pująwyraźnewahaniasezonowewgranicach25-30%,amaksymalnestężeniema
miejscenawiosnęlNajwiększestężenieozonumożeosiągnąć10częścinamilion35l
Wciąguostatnichkilkudziesięciulattawarstwaozonowazostałanaruszona
przezróżnegazyprzemysłowe,mlinlfreonylWpewnychokresachrokunadbiegu-
nempołudniowympojawiasięwniej„dziuraozonowa”
,awinnychmiejscachwar-
stwaozonustajesiębardzocienkalStwierdzono,żewciąguostatnichkilkulat,co
rokuwewrześniu,napoczątkupolarnegolatastratosferanawysokości15-20km
nadcałymkontynentemantarktycznymtraciprawie100%ozonu,astratasumo-
wanapionowonawszystkichwysokościachprzekracza50%lWciągu4-6tygodni
kulaziemskatraciokoło3%łącznychzasobówozonulWostatnichlatachrównież
wPolscenotujesię,zwłaszczawmiesiącachzimowych,spadekzawartościozonu
watmosferze36lUbytekozonuzależyodwysokości,poryrokuiszerokościgeo-
graficznejlStratynajmniejszenarównikulNajwiększyubytekozonuwystępuje
wzimiel
Proceszmniejszaniasięwarstwyozonowejzostałporazpierwszyzaobserwo-
wanyw1974rlW1985rldoniesionoo„dziurzeozonowej”nadAntarktydąiwy-
kazanoznaczniewiększyspadekozonuniżprzewidywanolInformacjęprzyjęto
początkowozniedowierzaniem,jednakokazałosię,żespektometrsatelityNim-
bus7oddawnarejestrowałpodobneubytki,natomiastkomputerodrzucałwyniki
jakoleżącepozaobszaremrozsądnegorozrzutul„Dziuraozonowa”pojawiasięwe
wrześniuizanikanaprzełomielistopadaigrudnialZmianysezonoweostrzejsze
napółkulipołudniowejlPodkonieclat80lXXwloceniano,że5%powierzchni
Zieminiejestwystarczającochronioneprzedpromieniowaniemultrafioletowym,
wtymnadczęściąAntarktydynastąpiłozmniejszeniepowłokiozonowejo50%37l
Następstwem„odkrycia”dziuryozonowejbyłozainteresowaniespołeczności
międzynarodowejproblememzmianklimatu38lZmianyklimatycznespowodowa-
newzrastającąilościąemitowanegodoatmosferydwutlenkuwęglaiinnychgazów
35
WiąckowskiSl,WiąckowskaIl,oplcitl,sl107-113,121l
36
KaraczunZl,IndekaLl,Ochronaśrodowiskał,sl140l
37
BudnikowskiAl,Ochronaśrodowiskajakoproblemglobalny,Warszawa1998,sl21l
38
BukowskiZl,Wymaganiaprawamiędzynarodowego,seria:Przemysłchemicznyaochronaśro-
dowiska,Toruń-Włocławek2003,sl104-110l