Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
SaraSmyczek
cylatulegałnieustającymzmianom1.Rozwójnaukowo-technologicznymoże
byćnatomiastczynnikiem,któryuruchominowemożliwościprzekształceńtw.
ulepszeńludzkiegoświataorazsamegoczłowieka.
Jedniznajważniejszychprzedstawicielitranshumanizmu,MaxMoreczy
NickBostrom,wskazująnajegointelektualnekorzeniejeszczewepoceoświe-
cenia2.Wśródmyślicieliokresunowożytności,takichjakFrancisBaconczy
AugustComte,podobniejakwśródtranshumanistów,panowałoprzekonanie
oznacznychmożliwościachnaukowo-technicznychichepoki,któregowyraz
stanowiływnioskidotyczącemożliwościdalszegorozwojupoznawczegoga-
tunkuludzkiego.Wpewnymsensietranshumanizmkultywujeoświeceniowy
postulatrozwoju,którydokonujesięwczłowieku,współcześniejednaksposo-
bemrealizacjitegozałożeniamabyćwłaśniewykorzystaniezaawansowanego
dorobkunaukowegoinieustannegorozwojunowoczesnychtechnologii.Trans-
humanizmzakłada,żeczłowiekwswymobecnymkształciejestjedyniestadium
przejściowym,któregostopniowaewolucjapoprowadziwstronętransczłowie-
ka,anastępniepostczłowieka3,przyczymkażdanastępnaformaprzekracza
zdolności(poznawcze,motoryczneetc.)poprzedniejnawszelkichpłaszczy-
znachegzystencji.Ostatecznieludzkośćwyjdziepozaczłowieczeństwo,dążąc
dostanu—jakgonazywajątranshumaniści—postludzkiego(posthuman).
Wobectakzarysowanejwizjiprzyszłości,niosącejzsobąpotrzebęredefinio-
waniapojęcia„człowiek”
,uzasadnionewydająsięwątpliwościdotyczącezakre-
supojęciowegoistotyludzkiej,którewszczególnysposóbmogądotyczyćidei
stanowiącejfundamentcywilizacjizachodniej,amianowicieprawczłowieka.
2.Antropologicznepodstawyprawczłowieka
AutoromPowszechnejdeklaracjiprawczłowiekawtrakciepraclegisla-
cyjnychtowarzyszyłaświadomośćwpływuprzyjętejkoncepcjiczłowiekana
właściwepojmowanietworzonychpraw.Wzwiązkuztymwartykulepierw-
szymniezostaływprostsformułowaneprawa,aletwierdzeniadotyczącebytu
ludzkiego:„Wszystkieistotyludzkierodząsięwolneirównewgodnościipra-
wach.Sąoneobdarzonerozumemisumieniemorazpowinnypostępować
wobecsiebiewduchubraterstwa”.Mającnawzględziepłaszczyznęjęzykową
powyższychpostanowień,można,pozapostulatempostępowaniawduchu
1M.More:Letertomothernature.In:TheTranshumanismReader:ClassicalandContem-
poraryEssaysontheScience,Technology,andPhilosophyoftheHumanFuture.Eds.M.More,
N.Vita-More.ChichesterUK2013,s.70.
2N.Bostrom:InDefenseofPosthumanDignity.„Bioethics”2005,no.3(19),s.202–214.
3N.Bostrom:TranshumanistValues.In:EthicalIssuesfortheTwenty-frstCentury.
Ed.F.Adams.Charlotesville,PhilosophyDocumentationCenter,2005,s.5.
