Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Podstawowezasadyzawieraniaumówprawaautorskiego
bekautorawdanejdziedzinietwórczościjakoprzesłankęnieważności
umowy,skupiającsięjedynienaprzesłancecałegodorobkutwórczego.
Zomawianegoprzepisuacontrariowypływawniosek,żedopuszczalne
sąklauzuledotycząceprzyszłejtwórczości,oilenieobejmującałejtwór-
czościalbotwórczościwzakresieokreślonejkategoriiutworów.Wszcze-
gólnościmożliwejestzawarcieumowydotyczącejkonkretnegoutworu,
którymapowstaćwprzyszłości.
Wynagrodzeniejest,obokpóleksploatacji,jednymzpodstawowychza-
gadnieńmajątkowegoprawaautorskiego57.Istotnączęściątejproblema-
tykijestwynagrodzenienależneztytułukorzystaniazutworunapod-
stawieumowy.Praktykaobrotugospodarczegowykształciłatrzymodele
wynagrodzeniaautorskiego:proporcjonalny,ryczałtowyorazmiesza-
ny.Wpierwszymsystemie,nazywanymproporcjonalnymalboprocen-
towym,wynagrodzenieokreślasięjakoprocentodzdarzeńmających
związekzrozpowszechnianiemutworu.Cechącharakterystycznątego
systemujestpowiązaniekwotynależnegowynagrodzeniazliczbątych
zdarzeń.JesttowysokośćwprostproporcjonalnadoUsukcesukasowego”
danegoutworu.Systemtenwydajesięnajodpowiedniejszydoregulowa-
niawynagrodzeniawsytuacji,kiedymożliwejestjegopowiązaniezceną
egzemplarzautworu,cenąbiletuwstępu,opłatązanajemegzemplarzaitp.
Wdrugimsystemie,tzw.ryczałtowym,twórcynależysięwynagrodze-
nieookreślonejkwotowowysokości.Nawysokośćwynagrodzenianie
mająwpływuzdarzeniazwiązanezrozpowszechnianiemutworu.Sy-
stemtenjestprzydatny,zwłaszczagdynaturaeksploatacjiutworualbojej
warunkiniepozwalająnastosowaniewynagrodzeniaproporcjonalnego
(np.wprzypadkunadańtelewizyjnych).Wreszciewostatnimsystemie
–mieszanym–wynagrodzeniezawieraczęśćryczałtowąiczęśćprocen-
tową.Stronyuzgadniająwumowie,żezastworzenieutworu,ewentual-
nietakżezapierwszyokresjegoeksploatacji,twórcaotrzymaokreśloną
kwotępieniężną(częśćryczałtowa)orazdodatkowobędzieotrzymywał
określonyprocentodcenysprzedanychegzemplarzy(częśćprocentowa).
Jesttosystem,któryłączyzaletywynagrodzeniaryczałtowegoipropor-
cjonalnego.Wrazieniepowodzeniaekonomicznegoeksploatacjiutworu
zapewniatwórcyswoistewynagrodzenieminimalneorazgwarantujemu
udziałwewentualnymsukcesieekonomicznymprzedsięwzięcia.Należy
zaznaczyć,żeustawodawcanienarzucastronomrodzajuwynagrodzenia,
pozostawiającimtękwestiędoswobodnegorozstrzygnięciawumowie.
Przyznajetymsamymprymatzasadzieautonomiiwolistron.Wprawie
polskimniemaprzepisuwprowadzającegozasadę,żepodstawowymro-
57Por.D.Sokołowska,Prawotwórcydowynagrodzeniawprawieautorskim,Poznań2013,
s.40–91.
29
