Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
56
Rozdziałtrzeci.Charakterystykapodmiotówprawa
2.Podmiotystosunkucywilnoprawnego
Kodekscywilnyregulujestosunkicywilnoprawnemiędzyosobamifizycznymi,
czyliludźmiorazosobamiprawnymi(art.1k.c.),awprzypadkachprzewidzia-
nychwodrębnychustawach-takżewodniesieniudojednostekorganizacyj-
nychniemającychosobowościprawnej,którymprzyznanozdolnośćprawną
(art.331k.c.wedługnoweliz2003r.).
2.1.Osobyfzyczne
zdolnośćprawna
osobyfizycznej
zdolnośćdo
czynności
prawnychosoby
fizycznej
1.Osobyfizycznemajązdolnośćprawnąodchwiliurodzeniadośmierci
(art.8k.c.).Wpewnychokolicznościachrozciągasięonanawetnaczasprzed
urodzeniem(zdolnośćprawnanasciturusa).Śmierćczłowiekapowodujeusta-
niezdolnościprawnej.Jeślizpowodubrakuzwłokniemożnaustalićśmierci
człowieka,czynisiętozwykorzystaniemdwóchinstytucji:sądowegostwier-
dzeniazgonu,jeślizgontenjestniewątpliwy(art.535-538k.p.c.orazuznania
zazmarłegowobecosobyzaginionej(art.29-32k.c.).
2.Istotnesąsytuacje,wktórychosobafizycznamożeniemiećwogólezdolności
doczynnościprawnych,możejąmiećwstopniuograniczonymalboteżkorzysta
zpełnejzdolnościdoczynnościprawnych.Kryteriarozróżnieniastanowią:wiek
człowiekaorazorzeczeniesądoweoubezwłasnowolnieniu.
Zchwiląuzyskaniapełnoletniości(18lat)nabywasięzdolnośćdodokonywa-
niawszelkichczynnościprawnychwłasnymzachowaniem.Wraziezawarcia
małżeństwaprzedukończeniem18lat(jesttomożliwezazezwoleniemsądu)
takżeuzyskujesiępełnoletność(art.10i11k.c.).
Poniżej13.rokużyciaorazwrazieubezwłasnowolnieniacałkowitegoniema
sięwogólezdolnościdoczynnościprawnych(art.12k.c.).Niemożnazatem
samodzielniezłożyćważnegoprawnieoświadczeniawoli.Zaosobęfizyczną
działaćmożewtedyprzedstawicielprawnyalboustawowy(zwłaszczarodzice),
albopowołanyorzeczeniemsądu(opiekun).Prawodopuszczazawieraniesku-
tecznychumówsamodzielnieprzeztakąosobęwdrobnychbieżącychsprawach
życiacodziennego(art.14§2k.c.),jeżelisątoumowypowszechniezawierane
(np.kupnoartykułówżywnościowych,gazet,artykułówszkolnychitp.).Umowy
takiestająsięjednakważneniezchwiląichzawarcia,aledopierowykonania,
iniemogąpowodowaćrażącegopokrzywdzeniaosobyniezdolnejdoczynności
prawnych(np.określeniewygórowanejceny).Jeśliumowaokażesięzpodanych
przyczynniezawartaalbonieważna(jesttonieważnośćbezwzględna),strony
zwracająsobiewzajemnieświadczenia(sprzedawcazwracacenę,kupujący-
