Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zasadyustalaniastanucywilnegoosobyfizycznejwaspekciehistorycznym
Takżeniektórzybiskupieuropejscywykazalisięzdeterminowaniemigorli-
wościąwobroniewiary.Najwcześniej,bow1565r.recepcjiuchwałsoborowych
dokonaładiecezjamediolańska.Dlategoteż,ówczesnyarcybiskup,kardynałKa-
rolBoromeusz31,uchodzidodziśzagorliwegohierarchę,któregoodwagaide-
cyzjewpłynęłynaredakcjęnormRytuałuRzymskiego(RitualeRomanum),
ogłoszonegokonstytucjąnApostolicaeSedis”w1614r.przezpapieżaPawłaV
.
ZasadysformułowanewRytualeprzezpapieżazobowiązaływszystkiepa-
rafiedoprowadzeniapięciuksiągmetrykalnych,ocharakterzejednolitym:re-
jestruochrzczonych(liberbaptisatorum),rejestrumałżeństw(libermatrimo-
niarum),rejestrubierzmowanych(liberconfirmatorum),rejestruzmarłych(li-
berdefunctorum)oraztzw.księgęstanudusz(liberstatusanimarum)zawiera-
jącąspisparafian32.Wszystkieksięgiprowadzonebyłypołacinie,językuów-
cześnieobowiązującymwksięgachliturgicznych33.
1040Legitymacjapochodzeniaszlachtyprzedmiotem
troskiwładzyświeckiejostanmetryk
Dotychczasowa,powszechnarejestracjawiernychmiałajedyniecharakter
wyznaniowy.Zaczęłajednakzyskiwaćuznaniewoczachszlachtyitoniezra-
cjikanoniczno-administracyjnych,czyduszpasterskich,tylkozpowodówfilia-
cyjno-spadkowych.Ówczesnaszlachtajedyniedziękimetrykomkościelnym
mogławykazaćswojepochodzenieilegitymacjęszlachectwa.Stądteż,coraz
silniejszywkolejnychlatach,wpływustawodawstwacywilnegonawypraco-
wanyprzezKościółsystemrejestracjimetrykalnej.Natomiastoficjalnatroska
władzświeckichostanmetrykkościelnychiprzyznanieimmocydowodowej34
równejaktomewidencjiadministracyjnej,związanabyłaznaciskiemszlachty
ijejtrudnościamifiliacyjno-stanowymi.Najwcześniejcharaktertenzyskaławe
Francji(w1669r.).
31W.Góralski,Reformatrydenckawdiecezjiiprowincjikościelnejmediolańskiejwświetle
pierwszychsynodówkard.KarolaBoromeusza,Lublin1988.
32Wszystkieteksięginazywanometrykami.Duchownimieliobowiązekutrzymywaniaprzy
kościołachksiągchrztów,zgonów,atakżezapisywaniaosóbzaślubionych,świadków,miejsca
iczasuzawarciaślubu.
33ŁacinawLiturgiiiksięgachliturgicznychbyłajęzykiemobowiązującymażdoSoboru
WatykańskiegoII(1962-1965).Stądteż,odkiedywładześwieckiezaczęływpływaćnasystem
rejestracjimetrykalnej,natychmiastzmieniałyjęzykprowadzonychksiąg.Powodytakichzmian
byłyoczywiste–powszechnanieznajomośćjęzykałacińskiego.W.Schenk,Zdziejówliturgii
wPolsce,w:KsięgaTysiącleciakatolicyzmuwPolsce,cz.1,Lublin1969,s.146.
34Kwestiamocydowodowejbędzieprzedmiotemszczegółowejanalizywdalszejczęścipra-
cy.Dlategoteżwtejczęściodniesionosięjedynieogólniedotejproblematyki.
30
