Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Pojęcieprawakarnego
27
choćstałe,zagrożeniepowodują,żeównieuniknionystanzagrożeniaspołeczeństwo
uznajezatolerowalny,jeślinienawetakceptowalny.
Relacjapomiędzynormami:sankcjonowanąisankcjonującąprzybierapostać,wktórej
niejestmożliweobowiązywanienormysankcjonującejbeznormysankcjonowanej,
zaśobowiązywanienormysankcjonowanejwujęciuBindingowskim(zatemniekiedy
raczejnormypostępowania)beznormysankcjonującejstanowiczęściejzasadę.Tylko
wpewnymzakresienormysankcjonowanesązabezpieczaneprawnokarnyminor-
mamisankcjonującymi.Ztegowzględunazywasięniekiedyprawokarneprawem
barier,ponieważnawetobejmującnormęsankcjonowanągwarancjąsankcjikarnej,
rzadkoobejmujejąwcałości.Spośródzachowańjąnaruszających,ustawodawcawybiera
przeważniejedyniete,którestanowiązagrożeniedlachronionegodobraprawnego
wstopniuprzekraczającymspołecznietolerowalnegranice.Przykładowo,norma
sankcjonowananakazujeposzanowanieprawpracowniczychinakazujeichnienaru-
szanie.Dopieronuporczywelubzłośliwe”ichnaruszeniestanowiczynkaralny,ujęty
wart.218§1ak.k.Wpozostałymzakresiestanowinaruszenieprzepisówprawapracy
itojegonarzędziaznajdujązastosowaniedlazabezpieczeniaprawpracowniczych.
Wakowaniewtymzakresienormysankcjonującejnieoznaczaprzyzwolenianaich
naruszanie(nconiejestzakazane,niejestdozwolone”).
Wniektórychprzypadkachnormasankcjonującaobejmujecałyzakresnormysank-
cjonowanej.Przykładowo,ochronażyciaczłowiekaznajdujeodzwierciedleniewkaral-
nościkażdegonaniezamachu,zarównoumyślnego(art.148k.k.),jakinieumyślnego
(art.155k.k.),zaśinnenormyzawartewrozdzialeXIXk.k.otaczajązakresochrony
normysankcjonowanej,obejmującteżnarażenienaśmierćlubciężkiuszczerbekna
zdrowiu(art.160§1-3k.k.)czymniejzaawansowaneskutki:ciężki(art.156§1i2k.k.),
średni(art.157§1,3k.k.),lekkiuszczerbeknazdrowiu(art.157§2-3k.k.),anawet
naruszenienietykalnościcielesnej(art.217§1k.k.).
Prawokarnestanowizatemzespółnormokreślających,któreprzekroczenia
normsankcjonowanychspotkająsięzwymierzeniemkarykryminalnej(bądź
innymśrodkiemreakcjipenalnej)orazzobowiązującychorganyściganiaiwymiaru
sprawiedliwościdourzeczywistnieniatychnorm9.
Wyprzedzającwykładdotyczącyzasadkryminalizacji,zauważyćteżnależy,żeprawo
karne,jakodysponującenarzędziaminajgłębiejingerującymiwsferęprawiwolno-
ścijednostki,podlegakontrolizpunktuwidzeniazasadykonieczności,stanowiącej
składowązasadyproporcjonalnościsensulargo.Sięgnięciepoinstrumentariumtej
gałęziprawajestdopuszczalnedopierowówczas,gdyzałożonyprzezustawodawcęcel
niemożezostaćosiągniętyzapomocąmniejdolegliwychśrodków,charakteryzujących
9
Por.J.Giezek[w:]Prawokarnematerialne.Częśćogólnaiszczególna,red.M.Bojarski,Warszawa2017,
s.30.
3
