Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
CzęśćI.Naukaoprzestępstwieizasadachodpowiedzialnościkarnej
wykładnia
sądowa
wykładnia
naukowa
wykładnia
językowa
Wpraktycestosowaniaprawanajwiększąrolęodgrywawykładniasądowa.
SzczególneznaczeniematuwykładniadokonywanaprzezSądNajwyższy,
któregozadaniemjestkształtowaniejednolitejpraktykiwstosowaniuprawa
przezsądy.Opróczrozstrzyganiakasacjiodprawomocnychorzeczeńsądowych,
SądNajwyższypodejmujeuchwały,którewłaśniemająnajwiększeznacze-
niedlawykładniprawa.Uchwałytemogąbyćwszczególnościpodejmowane
wodpowiedzinapytaniaprawnekierowanedoSąduNajwyższegoprzezsądy
odwoławcze(tj.sądydrugiejinstancji),jeżeliprzyrozpoznawaniuśrodków
odwoławczychnatrafiająnazagadnieniewymagającezasadniczejwykładni
(art.441k.p.k.).Zapatrywaniaprawnezawartewtychuchwałachwiążąsądy
niższe,aletylkowtejkonkretnejsprawie.JeśliSądNajwyższy,orzekający
wskładziesiedmiusędziów,zdecydujesięnadaćuchwalemoczasadyprawnej
(art.87§1ustawyz8.12.2017r.oSądzieNajwyższym,Dz.U.z2023r.poz.1093
zezm.),toorzeczenietakiewiążetensądrównieżwinnychsprawach,niewiąże
natomiastsądówpowszechnych,któresąniezawisłe.Uchwałapełnegoskładu
SąduNajwyższego,połączonychizblubcałejizby(wsprawachkarnychIzby
Karnej),zchwiląpodjęciauzyskujemoczasadyprawnej.Nieulegawątpliwo-
ści,żeznaczenieorzecznictwaSąduNajwyższego,niezależnieodtego,czyma
onorangęzasadyprawnejczynie,jestbardzoszerokie,gdyżwszystkiesądy
wswoimorzecznictwiekierująsięwykładniąSąduNajwyższegozuwaginajego
autorytet.Niemożnajednakwykluczyćsytuacji,wktórejsądypowszechnebędą
wykładałyokreślonyprzepisustawykarnejwsposóbodmiennyodinterpretacji
zaproponowanejworzecznictwieSąduNajwyższego.
Jeżelichodziowykładnięnaukową,towprawdzieniewiążeonasądówiinnych
organówstosującychprawo,jednakwywierawpływnakierunekorzecznictwa
zuwaginaautorytetopracowańnaukowych.Wszczególnościnależytuwska-
zaćnakomentarzedokodeksów,przeglądyorzecznictwaiglosystanowiące
komentarzdokonkretnychorzeczeń.
Zuwaginasposóbwykładninależywskazaćnawykładnięjęzykową,logiczną,
celowościową,historyczną,systemowąiporównawczą.
Największeznaczeniemawykładniajęzykowa(semantyczna,gramatyczna),
polegającanawyjaśnianiutreściwyrażeńużytychwustawienapodstawiezna-
czenia,jakienadajesięimwpowszechnymjęzykupolskim.Ustawabowiem,
adresowanadoogółuobywateli,posługujesięwzasadziewyrażeniamijęzyka
polskiegowichzwykłymznaczeniu.Niekiedywprowadzaodmienneznacze-
nieużywanychwyrazów(językprawny),gdyjesttoniezbędnedowłaściwego
ioperatywnegostosowaniaprawa.Jednakitutajmusisięliczyćzpowszechną
praktykąjęzykową,abyniewprowadzaćzamętupojęciowego.
