Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
prawpodmiotowych
60.Omożliwościwyodrębnieniaprawapodmiotowegodecy-
dowaćpowinnazatemswoistośćkompilacjiuprawnieńtworzącychnowąjakość
normatywną.Wjudykaturzepodkreślasięnatomiastkoniecznośćdostatecznej
konkretyzacjiprawapodmiotowegoorazjegozwiązekzobowiązkiemokreślonego
zachowaniainnychpodmiotówwzględemuprawnionego,polegającymnadziała-
niulubzaniechaniu
61.
Podmiotamiuprawnionymiztytułuprawpodmiotowychsąadresaciupraw-
nień,którewynikająznormprawnych,tj.osobyfizyczneiichgrupy.Prawapod-
miotowezeswejistotynieprzysługująbowiempaństwu,któregoroląjestzapew-
nieniemożliwościichwykonywania.
Odprawpodmiotowychodróżnićnależykategorięwolności,którejistota
poleganamożności(swobodzie)postępowaniawedlewolizainteresowanegooraz
ichoderwaniuodprawaprzedmiotowego
62,podczasgdyźródłemprawapodmio-
towegojestnormaprawna,tj.prawoprzedmiotowe
63.Istotąuprawnieńjestbo-
wiemfaktichoparcianaobowiązującychnormachprawapozytywnegookreślają-
cych,co,komu,odkogoiwjakiejsytuacjijestnależne
64.Wolnośćjestnatomiast
60Naprzykładuprawnieniedokorzystaniazrzeczystanowizarównoelementpodmiotowegoprawa
własności,jakteższeregupodmiotowychprawobligacyjnych,choćbyprawadzierżawyczynajmu.
61Zob.wyr.TKz19grudnia2002r.,K33/02,OTKZU2002,nr7/A,poz.97;wyr.TKz13kwiet-
nia1999r.,K36/98,OTKZU1999,nr3,poz.40;wyr.TKz17listopada2003r.,K32/02,OTKZU
2003,nr9/A,poz.93;wyr.TKz18czerwca2008r.,Ts281/06,OTK-B2008,nr3,s.100.
62Prawoprzedmiotoweniejestźródłemwolności,leczwyznaczajejgranice,wzmacniającgwarancje
korzystaniazniej–zob.:S.Rozmaryn,Polskieprawopaństwowe,Warszawa1949,s.409;L.Wi-
śniewski,GwarancjepodstawowychprawiwolnościobywateliPRL,Wrocław1981,s.35;F.Sie-
mieński,Prawokonstytucyjne,Warszawa1976,s.125;uchw.SNskładu7sędziówz13marca1990
r.,OSP1990,z.10,s.727;B.Banaszak,wskazujejednak,żeodróżnieniewolnościodprawjednostki
niejestpowszechne,gdyżistniejąpoglądyutożsamiająceobapojęcia,poglądyuznającewolnośćza
specyficznąkategorięprawfunkcjonującąobokuprawnień,atakżepoglądyuznającewolnośćza
pozytywneuprawnienieobejmująceogółprawjednostki(Zob.idem,Prawokonstytucyjne,Warszawa
2001,s.425-427).
63Dotyczytozarównoprywatnych,jakipublicznychprawpodmiotowych–zob.W.Jakimowicz,
Zhistoriiprawapodmiotowego,KwartalnikPrawaPrywatnego2000,z.2,s.477in.;P.Tuleja
(wśladzaW.L.Jaworskim),StosowanieKonstytucjiwświetlezasadyjejnadrzędności(wybrane
problemy),Zakamycze2003,s.133.PierwszeokreśleniaprawpodmiotowychformułowanewXVII
w.przezszkołęprawanaturyzakładałynatomiast,żeprawatesączłowiekowiprzyrodzoneiwynika-
jązjegowolności–zob.K.Motyka,Prawaczłowieka.Idee,instytucjeprawne,praktyka,(w:)Kon-
stytucjonalizmwewspółczesnymświecie,Lublin1998,s.57in.WujęciuZ.Radwańskiegoprawo
podmiotowewyznaczonejestnormamiprawnymiwtymsensie,żeokreślająonezdarzeniaprawne,
którychzaistnieniewywołujeprawnekonsekwencjepolegającenapowstaniuprawpodmiotowych.
Zprzepisuart.30KonstytucjiRPz1997r.wynika,żeźródłemwolnościiprawjednostkijestjej
przyrodzonainiezbywalnagodność.Stądteżwdoktrynieakcentujesiędwoisty–naturalno-
pozytywnycharakterprawiwolnościjednostki,któreniemogąbyćkształtowanetylkoprzezpaństwo
–W.Jakimowicz,Publiczneprawa…,s.176;zob.teżP.Tuleja,Stosowanie…,s.129.
64Chodziookolicznościnależnezewzględunakonkretnewłaściwościlubcechybytuludzkiego–
M.Piechowiak,Powszechność…,s.58;zob.też:L.Wiśniewski,Kształtowanienowegosystemu
ochronypodstawowychprawiwolnościwPolsce,(w:)Prawowokresieprzemianustrojowych
wPolsce,Warszawa1995,s.73in.
32
